หลักการแต่งไทยเป็นฉบับ ป.ธ.9 ๑๓๓๕ : หน้า 351/374

หลักการแต่งไทยเป็นฉบับ ป.ธ.9 ๑๓๓๕ เกือบจะทุกตอนของเนื้อความ แต่ความนิยมทางภาษาเมครที่ท่านแต่งไว้ในปรากฏต่างๆ สามารถเห็นเป็นข้อสังเกตได้ว่า ท่านพิถีพิถันในการใช้ประโยค ย ต มาก จะใช้ก็ต่เมื่อจำเป็นและต้องการจะเน้นเนื้อหาตอนนั้นเท่านั้น ท่านไม่นิยมแต่งประโยค ย ต พร่า พร้อมซ้อนจนดูเผินไป แม้ว่เนื้อความตอนนั้น จะสามารถแต่งเป็นประโยค ย ต ได้ตาม เมื่อลิสเลียงได้ท่านก็ลิสเลียง แตให้เป็นวิสาสะธรรมดาเสียจึงทำให้สามารถที่จะแต่งไว้สละสลวย ไม่รุนแรงด้วย ย ต และประโยคกระทัดรัด ไม่ยืดยาวโดยใช้เหตุ เพราะฉะนั้นจึงควรยึดถือแบบอย่างท่านไว้เป็นเกณฑ์ ไม่ควรแต่งประโยค ย ต โดยไม่จำเป็น เช่น ไทย : อภิขญผูมิศิลปะนั่นกำลังเดินมา ๆ มคง : โย อภิขญ ศิลาว โหติ โส อาคจติ ๆ (ไม่จำเป็น) เป็น : โส ศิลาว อภิขญ อาคจติ ๆ (เท่านี้ก็พอแล้ว) แต่ในกรณีที่ต้องการจะเน้นความ แม้ประโยคจะสั้น ก็สามารถแต่งได้ เช่น ไทย : อภิขญผูมิศิล ย่อมสมควรได้รับการยกย่องนับถือ ๆ มคง : โย อภิขญ ศิลาว โหติ โส สมานนี อรหติ ๆ (ต้องการเน้นเฉพาะอภิขญผูมิศิลเท่านั้น) หรือ : ศิลาว อภิขญ สมานนี อรหติ ๆ (แค่นี้ก็ใช้ได้ แต่ได้ความหมายว่า อภิขญปกติทั่วไป ไป) ในกรณีที่แต่งประโยค ย ต ช้ำซ้อนสนั่นเข้าใจง่าย มี