ไวยากรณ์และสัมพันธ ๑๒๗ : หน้า 145/374

ไวยากรณ์และสัมพันธ ๑๒๗ จำง่ายๆ ว่า ประโยคใดนั้นผู้ใช้คนอื่นทำ ประโยคคันเป็นเหตุฏตุวจาก ตัวอย่างเช่น : สมิโก สุข์ โอนัน ปาเจติ ฯ (เน้นนายซึ่งเป็นผู้ใช้) : กลห นิสุสาย สุกิภา สุกิภา หติณาคำ ชีวิตดุ่ย เปนปลี ๙ (เน้นนาย ผู้ทำให้ถึง) (๑/๕) ในบางกรณี ประโยคเหตุฏตุวาดนี้จะไม่ต้องใส่วกะริมุม (ผู้ก็ใช้ให้ทำ) หรือ กุมม (สิ่งที่ถูกทำ) เข้ามาในประโยคได้ เพราะไม่ได้เน้นถึง กระนั้นก็เป็นอันตราบกันได้โดยฃย เช่น : ราชา ตตา กาเรสี ฯ (ขาดกริยามม และ กุมม) (๑/๕๐) : โส สุตู ทานี ทุตาวา ปาเปสุติ ฯ (ขาดกริยามม) (๑/๕๔) : ราชา สกววิทยิ เรกิญจาราเปสี ฯ (ขาดกริยามม) ๔. เหตุกุมวาจา (ศัพท์กล่าวสิ่งที่ถูกเขาใช้ให้ทำ) ใช้ในกรณีข้อความในประโยคนัน เน้นสิ่งที่ถูกผู้ใช้ให้เขาทำ โดยยกสิ่งนั้นขึ้นมาเป็นตัวประธานและครองกริยาในประโยค เช่น : สมิเกน สุเทน โอโทน ปจากิปเณ ฯ : อยู่ ฐูป ปติฏฐา จีโต ฯ : สนุทาย โปฏฐณี การิตา ฯ (๒/๑๒) : มยา ตัส สนุต ปญฺญสาลา มาภิษฺฎ ฯ (๓/๕๗)