หลักการแต่งไทย: มุขประโยคและอนุประโยค : หน้า 307/374

หลักการแต่งไทยเป็นคศ ป.ร.๙ ๒๒๗ 1. มุขประโยค คือ ประโยคหลัก ประโยคสำคัญซึ่งจะขาดเสียมิได้ ในสังคร-ประโยคหนึ่งๆ จะมีมุขประโยคอยู่เพียงประโยคเดียวเท่านั้น ข้อความที่พิมพ์ด้วยตัวเน้นต่อไปนี้ จัดเป็นมุขประโยค - พระกิฎฐุ ผูลลาดในพระธรรมวินัย ยอมได้รับการยกย่องในหมู่สงฆ์อย่างมาก - พระพุทธรูป ที่อยู่ในโสส แสดงปาฏิหาริย์ให้คนเห็น - สร้อยคอ ซึ่งมีราคาแพงเส้นนั้น หายไปเสียแล้วเมื่อคืนนี้ ขอให้นักศึกษาสังเกตว่า ข้อความตัวเน้นนั้นเมื่อนำมาต่อกันเข้า ก็จะได้ความสมบูรณ์ตามปกติ เช่น พระกิฎฐุย่อมได้รับการยกย่องในหมู่สงฆ์อย่างมาก ข้อความนี้เรียกว่า มุขประโยค ส่วนข้อความตัวเอียง เป็นประโยคแทรกเข้ามา เพื่อขยายความข้อความนั้นเรียกว่า อนุประโยค ซึ่งจะได้กล่าวถึงต่อไป เวลาแต่งเป็นจำนวนมาก คำวามนี้เป็นมุขประโยคก็แต่งเป็นประโยค ๓ และอนุประโยคแต่งเป็นประโยค ย 2. อนุประโยค คือ ประโยคเล็ก ทำหน้าที่ขยายหรือบรรจงแต่งมุขประโยคให้มีความชัดเจนยิ่งขึ้น อนุประโยคนี้มี ๓ ชนิด คือ 2.1 นามานุประโยค คืออนุประโยคที่เป็นนาม ทำหน้าที่เป็นบทประธาน บทกรรม หรือบอกขยายในประโยค เช่น เนื้อความ