บทที่ 3 ไวยากรณ์และสัมพันธ์ : หน้า 109/374

บทที่ 3 ไวยากรณ์และสัมพันธ์ เรื่องไวยากรณ์และเรื่องสัมพันธ์ เป็นเรื่องสำคัญมากอย่างหนึ่งในการเรียงภาษา มคตร เป็นการแสดงภูมิปัญญาขั้นพื้นฐานว่าแน่นอนเพียงใดและสูงแค่ไหน อาจจะให้ผ่านชั้นนั้นๆ ได้หรือไม่ เพราะไวยากรณ์และสัมพันธ์เป็นหลักเบื้องต้นที่ต้องเรียนรู้และทำความเข้าใจ ใช้ให้ถูกต้องอยู่แล้ว การประกอบคำศัพท์ทุกคำก่อนที่จะนำไปใช้ต้องให้ถูกหลักไวยากรณ์ ไม่ใช่จับคำศัพท์เดิมที่ยังไม่ปรุงแต่งประกอบเป็นรูปประโยคเลย เหมือนการแสดงละครก่อนที่ผู้แสดงจะแสดงนอกฉาก จะต้องแต่งตัวให้เรียบร้อยบริบูรณ์เสียก่อน มีโอ่ตัวออกมาแสดงแบบล่อนจ้อน ไม่มีเครื่องทรงอะไรเลย และศัพท์นั้นจะต้องประกอบไวยากรณ์ให้ถูกกฎเกณฑ์ด้วย เช่น ถ้าเป็นคำหนาม ก็ต้องประกอบด้วยเครื่องปรุงของนาม คือ ลิงค์ วลันะ วิภัตติ ครับ ถ้าเป็นกิริยาอายต ก็ต้องประกอบด้วยเครื่องปรุงของอายต คือ วิติตติ