คู่มือวิชาเปล่าไทยเป็นครู ป.ธ.๕-๙ : หน้า 344/374

คู่มือวิชาเปล่าไทยเป็นครู ป.ธ.๕-๙ ทราบวิธีการปรุงประโยคแบบนี้ตามสมควร เพื่อจะได้สามารถปรุง ประโยคแบบนี้ได้ดี สะสวย ถูกความนิยมทางภาษา เพราะหากปรุง ไม่ถูกแบบความนิยมแล้ว จะทำให้ประโยคความครนั้นรงรง ไม่สะ-สวย และบางกรณีไม่ถูกหลักด้วย จริงอยู่ แม้นักศึกษาจะเคยผ่านประสบการณ์เรื่องการเรียง ประโยคแบบนี้มาบ้างแล้วในชั้นต้น ๆ แต่ก็แต่งไปตามจำนวนที่มีเนื้อความ เป็นประโยค เจ สลาย ยติ ตามแบบที่มีอยู่ สำหรับในชั้นนี้ได้เป็นอย่าง นั้น คืออักษรศึกษาจะต้องกำหนดเอาเองว่า ข้อความตอนใดควรปรุงเป็น ประโยค เจ สลาย ยาติ ข้อความตอนใดไม่ต้อง จะกำหนดเอาจากความ ภาษไทยที่มีคำปรึกษาว่า “ถ้า, ถ่าว” แล้วปรุงเป็นประโยค เจ สลาย ยติ ไปทั้งหมดคงจะไม่ได้ เพราะคำว่า “ถ้า” ในภาษาไทยนั้นไม่ตรง กับคำปรึกษาในภาษามครวว่า เจ สลาย หรือ ยติ เมลไป เช่น สำนวนไทยว่า “คำสอนในพระพุทธศาสนาเป็นสิ่งที่มี ประโยชน์มาก ถ้าประพฤติปฏิบัติตาม ย่อมได้รับความเจริญก้าวหน้า โดยส่วนเดียว” ในสำนวนนี้ว่า “ถ้า” ดูจะไม่จำเป็นที่จะต้องแต่ง ตาม แม้จะตัดออกก็ยังได้ใจความเท่าเดิมอยู่ วิธีปรุงประโยค เจ สลาย ยติ มีข้อสังเกตดังนี้ ๑. เจ สลาย ยติ เป็นบิวตบอกรับ คือบอกกำหนดเงื่อนไข ของเนื้อความในประโยค หมายความว่าเนื้อความตอนใดมีเงื่อนไข คล้ายเป็นเหตุเป็นผลกัน เช่นว่าเป็นอย่างนี้จะมีผลอย่างนั้น หรือถ้าอย่างนั้นจะมีอย่างนี้ตามมา เนื้อความตอนนั้นจะต้องปรุงความ