การแต่งประโยคไทยในนกรมป.ร.๙ : หน้า 305/374

หลักการแต่งไทยเป็นนกรม ป.ร.๙ ๒๕๙ พิสูจน์ตัวอย่าง ดังนี้ ไทย : ท่านเป็นพระภิกษู่ที่มีศีล ผู้นั่งจิรอท่านมาก เอกรรถ. : โส เถโร เปลาสวน พุหิ ชนหิ ครุกโต โหติ มานิโต ๆ สังกร. : ยุลมา โส เถโร เปลิโ โหติ, ตุลมา พุหิ ชนหิ ครุกโต โหติ มานิโต ๆ ไทย : because that appears to be a typo or misprint, it probably should be "เพราะที่บังได้ลักษณะของสัมฤทธิจึงเรียกว่ามาได้" เอกรรถ. : ดัง จาน สัมฤทธสมุนุตตา สันติ วุจจิต ๆ สังกร. : ยุลมา ติ จาน สัมฤทธสมุนได้ โหติ, ตุลมา สัมฤทธ วุจจิต ๆ ต. สังกรรประโยค สังกรรมประโยค คือ ประโยคใหญ่ที่มีประโยคเล็กตั้งแต่ ๒ ประโยคขึ้นไปรวมกัน แต่มีประโยคที่เป็นหลักเป็นประธาน ซึ่งมีใจความสำคัญประโยคเดียว นอกจากนั้นเป็นประโยคเล็กทำหน้าที่ประกอบ หรือขยายประโยคหลักนั้น สังกรรมประโยคบ่อเนกกรรมประโยค แม้จะเกิดจากการประกอบประโยคเล็กตั้งแต่ ๒ ประโยคขึ้นไปเหมือนกันก็จริง แต่มีความต่างกัน คือประโยคล็กในสังกรรมประโยคมีใจความสำคัญเพียงประโยคหน้า ประโยคเดียว ประโยคหลังเป็นประโยคขยายความ