ไวยากรณ์และสัมพันธ์ 130 : หน้า 147/374

ไวยากรณ์และสัมพันธ์ ๑๓๐ (๑) ก่อนจะใช้จ้วอะไร ประกอบเป็นคำกริยาในตอนนั้นๆ พึงอ่านความไทยและสังเกตให้ดีว่า คำไทยตอนนั้น บงกลาไว้บ้าง หรือไม่ เช่น คำว่า "อยู่, กำลัง, แล้ว, ได้แล้ว" เป็นต้น เมื่อเห็นความไทยเช่นนั้น ก็พอจะออกได้ควรแต่งในรูปไหน เช่น คำว่า อยู่ กำลัง เมื่อ ก็ใช้ อนุต มาน ปัจจัย หรือถ้าเป็นกริยา ควุมพ่าย ก็ใช้วัตถุหมวดวัตตามนา เป็นต้น แล้วแต่กรณี (๒) สังเกตความตอนนั้นว่าจะแต่งเป็นรูปวาจาอะไร ก่อน แล้วจึงค่อยใช้จ้วประจำวรรคดังนั้นๆ (๓) ถ้าความไทยไม่มีคำเหล่านั้นอยู่ สังเกตความตอนนั้นว่าจะเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นแล้ว หรือกำลังเกิดขึ้น ถ้าเกิดขึ้นแล้วก็ใช้จ้วที่เป็นอดีต ถ้ากำลังเกิดขึ้น ก็ใช้จ้วที่เป็นปัจจุบัน (๔) สังเกตความตอนนั้นว่า จะแต่งเป็นรูปวาถาอะไร ก่อน แล้วจึงใช้ปัจจัยประจำวรรคดังนั้นๆ (๕) อนุต ปัจจัย ใช้ได้ ๓ วรรค เท่านั้น คือ กัตตวาตภววาก และเหตุุตววากาม นาน ๓ ปัจจัย ใน ๕ วาจา มักจะมีผลตกน้อยๆ ที่ใช้ อนุต ปัจจัย ประกอบเป็นรูปกัมมาวาโดยลง A ปัจจัย และ อิกาม หน้า ย ด้วย เช่น อุปจิณูโต ประโยคว่า : สุตฺตา ปน เตน หฤทิณา อุปจิณูโต สุข วิล ฯ (๑/๓) แต่งเสียงว่า : สุตฺตา ปน เตน หฤทิณา อุปจิณูโต สุขวิส ฯ (ผิด)