การเรียงประโยคอธิบายความ : หน้า 283/374

การเรียงประโยคอธิบายความ ๒๖๗ วิย โคโน จิตตสุส ทวดติสรา ภูจูจาสกา กาเย อารามณวนเสน อนุสรจรน์ ๆ (วิสุทธิ ๒/๒๓) - ปลูกผล อุกกสุส อภาโว วิย หิ อิ่มส วสนภูจาสกา อภาโว, มฉาน่า ขืนภาโว วิย อิมส โกฎาน อภาโว (๕/๑๙-๒๐) (๔) ในกรณีที่การแก้วความเป็นรูปวิวิเคราะห์โดยมีจำนวนไทยว่า “เพราะว่า, เพราะ อรรถว่า, เพราะวิเคราะห์ว่า” แล้วพิมพ์ข้อความต่อไป โดยเว้นวรรคราว เช่น “ชื่อว่างมคล เพราะอรรถว่า เป็นเหตุถึงอธิบายว่า เป็นเครื่องบรรลุถึงความสำเร็จและความเจริญ แห่งสัตว์ทั้งหลาย” การเว้นวรรคระหว่าง เพราะอรรถว่า กับ เป็นเหตุถึง นั้นเป็นการแสดงให้รู้ว่าเป็นรูปวิวิเคราะห์ อีกกรณีหนึ่ง ที่บ่งว่าความตอนนั้นเป็นรูปวิวิเคราะห์หรือใกล้เคียงรูปวิเคราะห์คือคำที่มีจำนวนว่า “เพราะเหตุนี้ ชื่อว่า...........” ในกรณีแรกเป็นการแปลเข้า คือ แปลจากรูปสำเร็จเข้าไปหารูปวิเคราะห์ ในกรณีหลังเป็นการแปลออก คือ แปลรูปวิเคราะห์ออก ไปหารูปสำเร็จซึ่งอยู่ข้างนอก ทั้งนี้ท่านนับ อิตฺ สัพพํเป็นประดุ้นกลาง เมื่อสังเกตแล้วรู้ชัดว่าข้อความตอนนั้นเป็นรูปวิเคราะห์แน่นอนแล้ว จะต้องดำเนินการขั้นต่อไป คือ ๔.๑ รูปวิเคราะห์ที่นำมาใช้จะต้องประกอบคำศัพท์และธาตุให้ตรงกับรูปสำเร็จ คือเป็นคำศัพท์ หรือเป็นธาตุเดียวกัน ถ้าต่างกัน นิยมนำคำไชหรือคำอธิบายไป