การใช้ไวยากรณ์และสัมพันธ์ในภาษาไทย : หน้า 131/374

ไวยากรณ์และสัมพันธ์ ๑๐๕ พร้อมกันบ้าง ต่อเนื่องกันบ้าง เช่น อนุต มาน ปัจจัย มาคู่กับ ตุ นาทิ ปัจจัย, ๓ ปัจจัยมาคู่กับกริยาอาขยาต เป็นตัน ข้อมีความ ลึกซึ้งอยู่ จัดเป็น อรรถรสของภาษา ชนิดเยี่ยมยอด ทีเดียว จึงควรพยายามทำความเข้าใจ "ให้ถึง" มิฉะนั้นแล้วอาจทำให้ เสียความและเสียอรรถรสของภาษาได้ ดังจะได้แยกแยะวิธีการและ เหตุผลที่ต้องใช้ อย่างนั้น พร้อมทั้งความหมายของตอนนั้นๆ ไว้พอเป็น แนวทางศึกษา ดังต่อไปนี้ (๑) อนุต มาน ปัจจัย มาคู่กับ ตุ นาทิ ปัจจัย (อนุต, มาน+ตุ น, ตา, ตวน) เมื่อ ตัวประธานกำลังทำวิ่งายอย่างหนึ่งอยู่ บ่งอธิบิพิธีราอีกร อย่างหนึ่งเกิดขึ้นมาในขณะนั้น กริยา ที่กำลังทำอยู่ท่านให้ใช้ อนุต มาน ปัจจัย กริยา ที่เกิดขึ้นในลำดับกัน ท่านให้ใช้ ตุ นาทิ ปัจจัย ดังตัวอย่าง : โส เอกวิส หานิตติ คณุตวา หาทวา อาคุณตโต อนุตรมคเค สมปุณสา เอโก วนปิติ ทิสวา ปปา (๑/๓) ตามตัวอย่างนี้ อาคุณตโต เป็นกริยาที่กำลังทำ คือกำลังเดิน มาในขณะนั้นมี ทิสวา เกิดขึ้นมาแทรก ทิสวา เป็นตุ นาทิ ปัจจัย เห็นแล้ว ก็ทำกริยาย่อไป เช่นนี้ ก็ได้ความหมายว่า ขณะกำลังเดินมานั้น แหละ จึงได้เห็น แต่ถ้าใช้กาลผิด โดยเรียงเป็นว่า "เปฺบๆ นาทวา อาคุณตวา อนุตรมค เค สมปุณสา เอโก วนปิติ ทิสวา เปฺบๆ ก็จะกลายเป็น