หลักการแต่งไทยเพื่อความกระทัดรัด : หน้า 327/374

หลักการแต่งไทยเป็นมตร ป.5.๙๙๑ แต่งตามจำนวนภาษไทยนั้น ก็จะทำให้เย็นเยือ and ยาวไปโดยไม่ได้สาระอะไรเพิ่มเติมมากนัก ในกรณีอย่างนี้ให้พิจารณาตัดใจความที่เกินไปนั้นออกเสีย เหลือไว้แต่ใจความที่สำคัญและจำเป็น ซึ่งเมื่อขาดไปแล้วจะไม่ทำให้เสียความเท่านั้นก็พอ เช่นข้อความว่า “ในเวลาที่พระอาทิตย์อัสดงเย็นวันนี้ ขอให้ท่านจัดข้าวปลาอาหารสำหรับรับประทานให้พร้อมมูลเข้าไว้” ข้อความอย่างนี้แม้จะฟังดูเราแต่ก็ชัชซาก หากแต่งเป็นภาษา มครีไปตามข้อความนี้ จะดูเป็นจำนวน “บาส-ไทย” ไป ข้อความนี้อาจตัดให้กระทัดรัดเหลือเพียงว่า “ในตอนเย็นวันนี้ ขอให้ท่านจัดอาหารไว้ให้พร้อมมูล” ก็พอแล้ว เมื่อแต่งเป็นจำนวนมครีก็จะได้ประโยคภาษา มครีที่กระทัดรัดและได้ความชัดเจนว่า : อชู สาย อาหาร สมุทเทิ๙ หรือว่า : อชู สายบุโฑ โภชนา สมุทเทิ๙ ดังนั้น เพื่อความเข้าใจในเรื่องตัดความ นักศึกษาพึ่งทราบความนิยมทางภาษาเกี่ยวกับการตัดความ ดังนี้ ๑. ข้อความภาษาที่สับสนหลัง ภาคไปวามนิยมจับใจความที่เกี่ยวเนื่องกันเข้าไว้เป็นตอนเดียวกัน และตัดแต่งสำนวนใหม่ให้กระทัดรัด และให้ลงความเดิมไว้ให้มากที่สุด ๒. ข้อความภาษาที่ซ้ำกันตั้งแต่สองประโยคขึ้นไป นิยมแต่งความเต็มไว้เพียงประโยคเดียวหรือสองประโยค ส่วนความที่เหลือตัดให้เหลือเฉพาะข้อความที่ไม่ซ้ำกับประโยคข้างต้นเท่านั้น แต่ไม่นิยมตัด