ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยคและส่วนของประโยค ๙
- สาวตุยี่ย กิริ มหาสุจฺญโน นาม กุญฺพิโก โอโล อโสติ อทฺโต มหุกฺโธ มหาโคโว อุปฺปฺตาโว ฯ (๑/๓)
2. อนุกรวประโยค คือประโยคที่มีเนื้อความหลายตอนต่อเนื่องกันจงจะได้ความสมบูรณ์ หากมีเฉพาะตอนเดียว เนื้อความจะไม่สมบูรณ์ และไม่อาจรู้เรื่องชัดแจนได้ ซึ่งก็ได้แก่เอกัตประโยค ตั้งแต่ 2 ประโยคขึ้นไปต่อเนื่องกัน โดยมีบาดเป็นตัวเชื่อมประโยคนั้นเอง นิบาทประเภานี้เรียกว่า “สันธานนิรนาม (นิบาดเชื่อมความ)” ได้แก่นิบาทำพวก หิ จ ป น สฺย ยิท กิฆฺจาป วา วาปน อวตฺตา เป็นต้น เช่น
- ภูนฺเต อหํ มหูลกกาโล ปภพิโต คณธรุ ปิอรฺสา ม วิปลสูสาธิป ปน ปุเรสสาม ฯ (๑/๗)
- สํเจ ต อครร, วลียาม เอกรตติ สาลายํ (๑/๓๗)
ปรมคโต อมิณ สทิ เอกโต วสิฎากโม ภวายุ วา โณ วา (๑/๓๗)
3. สังกรมประโยค คือ ประโยคที่มีเนื้อความคบเกี่ยวกันโดยช่วยขยายความให้เด่นชัดยิ่งขึ้น ได้แก่ เอกัตประโยค ซึ่งมีเอกัตประโยคอีกประโยคหนึ่งมาช่วยทำหน้าที่ขยายความปรุงแต่งให้ประโยคแรกชัดเจนขึ้น สังกรมประโยคในภาษาบาลี คือ ประโยคที่นักศึกษารู้จักกันว่า “ประโยค ย ๓” นั่นเอง เช่น