คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ : หน้า 40/374

๒๔ คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ ๓. ศัพท์ปุริสสัพพนาม เช่น โส เต อห์ มย์ เป็นต้น ๔. ศัพท์คุณนามที่ใช้เป็นดุจนามนาม เช่น ปณฺฑิตา ทนุธา ๕. ศัพท์กิริยานาม หรือภาวนาม คือ ศัพท์ที่ปรุงมาจากนามกิตก์ ทั้งหมด และปรุงมาจากกิริยากิตก์บางตัว คือ อนีย ตพฺพ และ ต ปัจจัย เช่น กรณ์ อุปสมฺปทา พุทโธ มตามต์ ขาทนีย์ มริตพพ์ (ได้ใน ประโยคว่า ปสฺสถาวุโส อายุวฑฺฒนามาเป็น กิร สตฺตโม ทิวเส มริต อภวิสฺส ฯ ) สหสฺสํ ๖. ศัพท์ตัทธิตบางศัพท์ เช่น นาวิโก เมธาวี กาสาว ๗. ศัพท์ปกติสังขยาตั้งแต่ เอกูนสต์ (๙๙) ขึ้นไป เช่น สติ ๔. ศัพท์อัพยยศัพท์บางอย่าง เช่น สาธุ อล์ อิทานิ อชฺช ตถา ๙. ศัพท์กิริยาสมาส อต ภาโว อโหสิกมุม คือ กิริยาที่เข้าสมาส เช่น นตฺถิโว ศัพท์เหล่านี้ ไม่จําเป็นต้องยกตัวอย่าง ดาษดื่นและทราบกันดีอยู่แล้วจึงขอผ่านไป เพราะมีให้เห็นอยู่ การเรียงปฐมาวิภัตติ หรือบทประธานนี้ไม่มีแน่นอนตายตัวว่า จะต้องเรียงไว้เป็นที่ หรือที่ ๒ ในประโยค อันนี้ก็แล้วแต่เนื้อความ ในประโยคว่าจะสั้นยาวและมีโครงสร้างอย่างไร แต่พอสรุปกฎเกณฑ์ ให้เป็นแนวทางได้ดังนี้ ๑. ถ้าเป็นประโยคโดดๆ สั้นๆ และไม่มีบทขยายประธาน หรือ บทนิบาตต้นข้อความอยู่ด้วย ให้เรียงดังนี้