การเข้าใจและใช้สำนวนนิยมในภาษาไทย : หน้า 189/374

ฉันมีทรัพย์ สำนวนนิยม ๑๗๓ ธน์ เม อตฺถิ, อห์ ธนวา, สธโนมหิ จับกลุ่ม (ของคนหลายพวก) วคควๆคา หุตวา, คุมพคุมพา หุตวา นั่ง (นอน) รวมกัน, ร่วมกัน (ของคนพวกเดียว) พร้อมหน้าพร้อมตา เอกโต นิสีทีสุ (นิป ชีส) เอกจฺฉนฺทา หุตฺวา, เอกโต หุตวา นั่งพร้อมๆ กัน เอกปปหาเรน นิสีทติ, นิสีทนติ เพื่อเผชิญหน้า สมมุขา ภวิ ฯลฯ สำนวนเช่นนี้ ทำความยุ่งยากให้กับนักศึกษาไม่ใช่น้อย ถ้า หากจําไม่ได้ ก็อาจทําให้กำลังใจตกและทำข้อสอบไม่ได้ดีเท่าที่ควร ใน ข้อนี้จึงขอให้ข้อกำหนดไว้อย่างหนึ่ง คือ เมื่อพบสำนวนภาษาไทยแล้ว นึกเป็นภาษามคธไม่ออก ก็ให้นึกถึงท่าทางหรือนึกถึงกิริยาอาการตาม สํานวนภาษาไทยนั้นว่าทําอย่างไร เช่น สำนวนว่า “แหงนดู” ก็ลองนึกกิริยาท่าทางว่าแหงนดูเขา ทำอย่างไรก็จะเห็นภาพว่า การแหงน คือ การเงยหน้าขึ้นข้างบนแล้วดู ก็เท่ากับความภาษามคธว่า อุทธ์ โอโลเกติ แลดูข้างบนนั่นเอง อีกตัวอย่างหนึ่ง เช่น ความไทยว่า “ป้องหน้าดู” ก็นึกภาพ การป้องหน้าว่าทำอย่างไร นั่นก็คือ ยกมือข้างหนึ่งวางแตะที่หน้าผาก พร้อมแลดู ซึ่งก็ได้ความเป็นภาษามคธว่า นลาเฏ หตถ์ เปตวา โอโลเกต แปลตรงตัวว่า วางมือไว้ที่หน้าผากแลดู ซึ่งกลับเป็น สำนวนไทยสันทัดว่า ป้องหน้าดู ตรงตัว