กฎเกณฑ์การเรียงประโยค ๕๑ : หน้า 67/374

กฎเกณฑ์การเรียงประโยค ๕๑ เชตวันมหาวิหาเร วิหรติ สคฺคมคเค จ โมกขมคฺเค จ ปติฏฐาปะมาโน ๆ (๑/๔) : คจฺฉ ตาส์ ทาวา ฯ : โส เถโร ธมฺมาสเน นิสีทิ จิตตวีชนี คเหตุวา ฯ ๔. เรียงไว้หน้ากิริยาใหญ่ ในกรณีใช้แทนปุริสสัพพนาม คือ ทำหน้าที่คล้ายประธานในประโยค เพราะไม่เรียงประธานไว้ด้วย และ อนุกิริยาเช่นนี้ มักมีศัพท์ว่า นาม กำกับไว้ด้วย เช่น : เทวทูตโต กุที นิสินโน วา ฐิโต วาติ ปุจฉนฺโต นาม นตฺถิ ฯ (๑/๑๒๙) : อหนฺติ วา อหนฺติ วา วทนฺโต นาม นาโหสิ ฯ (๕/๙๘) วิธีเรียงมุขยกิริยา ๑.เรียงไว้ท้ายประโยค ในประโยคธรรมดาทั่วๆ ไป ดังตัวอย่าง ทั้งหลายที่แสดงมาแล้ว ๒. เรียงไว้ต้นประโยค ในกรณีพิเศษดังต่อไปนี้ ๒.๑ ในประโยคคำถาม ซึ่งไม่มี ก็ ศัพท์อยู่ด้วย มีคติใช้ แทน กึ เช่น ทิฏโฐ โข ภนฺเต ภควตา สกฺโก เทวานมินโท ฯ : อตฺถิ ปนายสมโต โกจิ เวยยาวจากโร ฯ ๒.๒ ในประโยคบังคับ เช่น (๒/๙๕) : คจฺฉ ตวํ อาวุโส ฯ