การแปลไทยเป็นมคธ: คู่มือวิชาและวิธีการ : หน้า 62/374

๔๖ คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ : กตฺตุฏฐานฏฐานปี อชานนโต กุลปุตโต กมมนต์ นาม กี ชานิสฺสติ ฯ (๑/๑๒๖) 06 : สกล หิ เตปิฎก พุทธวจน์ อาหริตวา กลี่ยมาน อปปมาทเมว โอตรติ ฯ (๒/๖๓) วิธีเรียงวิกดิก ตา บทวิกติกตฺตา หรือบทที่นิยมแปลกันว่า “เป็น” และสัมพันธ์ เข้ากับกิริยาที่มาจาก ภู หู อส ชน ธาตุ เป็นบทที่มาจากนามบ้าง คุณนามบ้าง กิริยาบ้าง มีข้อควรทราบและวิธีการเรียง ดังนี้ ๑. วิกติกตฺตา ที่มาจากนาม คือ เป็นนามโดยกำเนิดใช้เป็นบท ประธานได้ เมื่อมาทำหน้าที่เป็นวิกติกตฺตา ไม่ต้องเปลี่ยนไปตามนาม เจ้าของ คือให้คงรูปลิงค์ และวจนะเดิมของตนไว้ เช่น : อุปปมาโท อมต์ ปท์ฯ ไม่ใช่ อปปมาโท อมโต ปโท ฯ : สจจ์ เว อมตา วาจา ๆ ไม่ใช่ สจจ์ เว อมต วาจ ฯ ๒. วิกติกตฺตา ที่เป็นคุณนามแท้ ต้องเปลี่ยนลิงค์ วจนะ วิภัตติ ไปตามรูปนามเจ้าของ คือ มีคติเหมือนเป็นวิเสสนะของนามนั้น เช่น : โส ปิตุ ปิโย โหติ ฯ : สา อภิรูปา โหติ ฯ ๓. วิกติกตฺตา ที่มาจากกิริยากิตก์ซึ่งแจกด้วยวิภัตติได้ มีคติ เหมือนคุณนาม จึงต้องเปลี่ยนรูปไปตามนามเจ้าของ เช่น