คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ : หน้า 324/374

MO คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ ๔. ในกรณีที่ข้อความภาษาไทยกล่าวถึงเรื่องใดไว้โดยย่อก่อน แล้วกล่าวอธิบายขยายความเรื่องนั้นออกไปอีก ก่อนที่จะแต่งข้อความ อธิบายนั้น นิยมเติมคำว่า “กฯ” ซึ่งแปลว่า “คือ” คั่นไว้ก่อนแล้ว จึงแต่งความต่อไป แต่หากข้อความนั้นมีความยาว และเป็นเรื่องสําคัญ จะเติมคำว่า “ตราย อนุปุพพิกถา ฯ” ดังนี้ ก็เหมาะอยู่ เช่น : เต ปน เมตตาธมฺมปรายนา หุตวา นานปกาเรหิ เตส สิปปกขนํ สงฺคณฺหนฺติปิ อนุคคณฺหนฺติปิ ฯ กฯ เต อนุโตวิหาเรส สาลาทอคารฏฐานาน ปาฐศาลา กา อนุชานนฺติปิ ธุรคคาหา หุตวา ปาฐศาลา สย มาเป็นฺติปิ อญฺเญ สมาทเปตวา มาปาเปนติฯ ในเรื่องการเติมความนี้ อยู่ในดุลยพินิจของนักศึกษาเองว่าจะเห็น เหมาะเห็นควรอย่างไร จะเติมตอนไหนอย่างไร ข้อสำคัญก็คือเมื่อเติม แล้วให้ได้ใจความสมบูรณ์และชัดเจนขึ้น ให้ถูกหลักภาษา และไม่เติม จนดูเฝือไป การเติมในทุกที่ตามความคิดเห็นของตน โดยไม่คำนึงถึงเนื้อความ ภาษาไทยที่กำหนดให้ เช่น แต่งอธิบายขยายความธรรมหรือ ใส่เรื่อง ราวต่างๆ ไป เพิ่มเข้าไปมากเหมือนแต่งกระทู้ธรรมอย่างนี้กลายเป็น เพื่อไป ไม่เป็นที่นิยม แม้จะแต่งถูกธรรมและถูกเรื่อง แต่ก็ไม่ถูกหลัก การเติมความและไม่ตรงกับข้อความที่กําหนดให้แต่ง ข้อนี้นักศึกษา ควร หลีกเลี่ยงให้มาก เติมเฉพาะที่จำเป็นเป็นดีที่สุดและไม่เผื่อด้วย ข้อ สำคัญมีอยู่อย่างนี้