ภวิสสันติและกรรมนิทัศน์ : หน้า 137/374

ภวิสสันติ) : ไวยากรณ์และสัมพันธ์ ๑๒๑ (แสดงว่า ผู้พูดคาดเอาว่า น่าจะผู้นั้นเองที่ทำกรรมนั้น หรือกรรมนั้น คงจะเป็นกรรมที่ผู้นั้นทำไว้) โส เถโร อาคโต เวยย ฯ (แสดงว่า ผู้พูดไม่แน่ใจ จึงคาดเอาว่าน่าจะมาแล้ว) (๖) ๓ ปัจจัย มาคู่กับกิริยาอาขยาตหมวดภวิสฺสนฺติ (ต + ข้อความใด เป็นเรื่องคาดคะเนถึงอนาคต ซึ่งเรื่องที่คาดคะเน นั้นอาจมีจริงหรือไม่มีจริงก็ได้ แต่ถ้ามีจริงเป็นจริงตามที่คาดคะเน จะต้องเกิดมีขึ้นมานานแล้วด้วย ข้อความเช่นนี้จะต้องใช้ ต ปัจจัย กับ กิริยาอาขยาตหมวดภวิสสันติ ต ปัจจัย บ่งถึงเรื่องที่มีมานานแล้ว ภวิสสันติบ่งถึงอนาคตซึ่งไม่แน่นอน ตัวอย่างเช่น : ต้นไม้นี้จักถูกเทวดาศักดิ์ใหญ่สิงอยู่แน่ : อย์ มเหสกขาย เทวตาย ปริคคหิโต ภวิสฺสติ ฯ (๑/๓) (ศัพท์ว่า ปริคคหิโต แสดงว่า ถ้าสิงอยู่ก็สิงนานแล้ว ภวิสสันติ แสดงถึงการคาดคะเน ยังไม่แน่ใจ) ถ้าเรียงใหม่ว่า อยู่ มเหสกขาย เทวตาย ปริคฺคยฺหิสสติ ฯ ความก็จะกลายเป็นว่า คาดการณ์ข้างหน้า ซึ่งเป็นอนาคตแท้ และ เป็นการแสดงความมั่นใจว่าต่อไปจักเป็นอย่างนั้นแน่ ขอให้ดูประโยคต่อไปนี้เปรียบเทียบ - ตยาปิ โกจิ นิทโทโส ปุริมภเว อกกุฏโฐ ภวิสฺสติ ปหโฏ ภวิสฺสติ ๆ (๑/๔๑)