คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ : หน้า 60/374

๔๔ คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ นั้นเป็นวิเสสนะ ส่วนศัพท์วิเสสน สัพพนาม และศัพท์สังขยาคุณ ไม่นิยม แปล เพราะบ่งชัดว่าเป็นวิเสสนะอยู่แล้ว บทวิเสสนะนี้มีวิธีการเรียง ไม่ยุ่งยากนัก ดังนี้ ๑. ทำหน้าที่ขยายบทใด ต้องปรุงศัพท์วิเสสนะให้มีลิงค์ วจนะ วิภัตติ เหมือนกับบทนั้นเสมอไป ๒. สามัญวิเสสนะ คือ วิเสสนะทั่วๆ ไป ซึ่งเป็นคุณนามบ้าง วิเสสนสัพพนามบ้าง เป็นศัพท์ที่ปรุงมาจาก ต อนุต มาน ปัจจัยบ้าง ให้เรียงไว้หน้าบทที่ตนขยาย เช่น - กมุมสติกขโก อากาโร อุปปชช ฯ (๑/๑๑๘) : อย์ ธมฺมเทสนา กตฺถ ภาสิตาติ ฯ (๑/๓) : คจฉานนฺท ต์ ยกขินี ปกโกสาติ ฯ (๑/๔๖) ๓. วิสามัญวิเสสนะ คือ วิเสสนะที่ไม่ทั่วไป เป็นวิเสสนะแสดง ยศ ตำแหน่ง ตระกูล หรือความพิเศษอื่นใดที่ไม่ทั่วไปแก่ผู้อื่น ให้เรียง ไว้หลังบทที่ตนขยาย เช่น : สมโณ โคตโม สกุยปุตโต สกยกุลา ปพฺพชิโต....... : วิสาขาปี มหาอุบาสิกา นิพทธ์ ทิวสสส เทว วาเร... (๑/๔) : ทิฏโฐ โข เม มหาลี สกโก เทวานมินโทติ ฯ (๒/๙๖) ๔. ถ้านามที่ตนจะขยายความมีหลายศัพท์ ให้ประกอบวิเสสนะ ให้มีลิงค์ วจนะ วิภัตติ เหมือนกับนามตัวที่อยู่ใกล้ที่สุด เช่น : สีลวตี อิตถี วา ปุริโส วา.......