ไวยากรณ์และสัมพันธ์ : หน้า 151/374

ไวยากรณ์และสัมพันธ์ ๑๓๕ วางประธานไว้ให้เห็น นอกจากประโยค ากันกับข้างต้น จะไม่วางในประโยคหลังได้ หากความต่อไปถึงว่า ประธานเป็นศัพท์เดียวกัน หรือกรณีนี้จะวางกิริยา อาขยาตที่บ่งตัวประธานกำกับไว้อีกทีหนึ่ง เช่น อาคโตสิ ดังนี้ก็ได้ ตัวอย่าง - ตัว เม มาตร มตาย มาตา วัย, ปิตริ มเต ปิตา วิย ลทฺโธ ฯ (๑/๖) ตัวอย่างนี้ ประโยคแรกวางตัวประธาน คือ ตว์ ไว้ให้ปรากฏ ส่วนกิริยาไม่มี ก็พอบ่งกิริยาได้ ประโยคหลังไม่มีตัวประธาน เพราะ ความประโยคหน้าส่อตัวประธานให้เห็น เพราะความเป็นอย่างเดียวกัน และวาง สทฺโธ ไว้คุมท้าย แม้ พุทโธ จะบ่งประธานไม่ได้ แต่ความ ประโยคหน้าก็บ่งถึง รวมความแล้วทั้ง ๒ ประโยคนี้ได้รูปครบสมบูรณ์ แต่ถ้าจะเรียงใหม่ว่า : มาตร เม มตาย มาตา วัย, ปิตร มเต ปิตา วิย ลทฺโธ ฯ อย่างนี้ถือว่าผิด เพราะขาดประธาน ไม่มีตัวประธานให้เห็น : มาตรี เม มตาย มาตา วิย ลทโธสิ, ปิตร มเต ปิตา วิย ๆ หรือ : มาตร เม มตาย มาตา วิย, ปิตร มเต ปิตา วิย ลทโธลิ ฯ อย่างนี้ถูก เพราะมีกิริยาบ่งประธานไว้กำกับ แต่ในประโยค ตัวอย่างสุดท้ายวางกิริยาไว้ไกลหน่อย ไม่นิยมนัก