คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ : หน้า 256/374

๒๔๐ คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ ความไทย : ท่านเศรษฐีตั้งชื่อลูกชายคนนั้นว่า ปาละ เพราะบุตรนั้น ตนอาศัยต้นไม้เจ้าป่าที่ตน บริบาลได้มา เดิม = เป็น = เสฏฐี อตฺตนา ปาลิต วนปุปต์ นิสสาย พุทธตตา ตสฺส ปาโลติ นาม อกาส ฯ (๑/๓) ยสุมา อตฺตนา ปาลิต วนปุปต์ นิสสาย สทฺโธ ตสุมา เสฏฐี ตสฺส ปาโลติ นาม อกาส ฯ ความไทย : พระพุทธเจ้าข้า ข้าพระองค์ ไม่อาจเรียน คันถธุระได้ เพราะข้าพระองค์บวชเมื่อภายแก่ ภนฺเต มหลุลูกกาเล ปพฺพชิตโต คนถธุร ปูเรต น สกขิสสามิ ฯ (๑/๗) เดิม = เป็น = ยสุมา ภนฺเต มหลุลูกกาเล ปพฺพชิโตมหิ, ตสมา คนถธุร์ ปูเรต น สกขิสสามิ ฯ ยังมีสำนวนไทยอีกแบบหนึ่ง ที่นิยมนำมาแต่งเป็นประโยคใหม่ ได้คือ สำนวน แปลสาธนะ เช่นที่แปลว่า “เป็นที่ เป็นเครื่อง เป็น แดน เป็นเหตุ” เป็นต้น เมื่อพบสำนวนประเภทนี้ จึงรู้ว่าท่านแปลตัด มาจาก ย ต คือ ตัด ย ต ออก หรือแปลให้สร้างประโยคใหม่ได้ ฉะนั้นเวลาจะประกอบเป็นประโยค ย ต จึงทำดังนี้ (๑) ในประโยค ย ย จะมีรูปเป็นวิภัตติอะไร ก็ให้ดูที่คำแปลใน สำนวนเป็นหลัก ถ้าท่านแปลว่า “เป็นที่” ให้มีรูปเป็น ยตฺถ ถ้าแปลว่า “เป็นแดน” ให้มีรูปเป็น ยสฺมา แปลว่า “เป็นเครื่อง เป็นเหตุ” ให้มีรูป