การเรียงประโยคและความหมายในภาษาบาลี : หน้า 293/374

การเรียงประโยคอธิบายความ ๒๗๗ เทสนาทีห์ จสุส คุเณหิ ปสนฺนาน คิดีน สนฺติกา อุปฺปนฺนา ปญฺจยา ปริสุทฺธุปปาทา นาม, ปิณฑบาตจริยาที่ ปน อติปริสุทฺธูปปาทาเยว ฯ ชี้แจง : ประโยคหลังละคำว่า อุปปันนา ปจฺจยา ไว้ ในการประกอบรูปประโยคบาลีอันเกี่ยวด้วยการอธิบายขยาย ความนั้น มีนัยวิจิตรพิสดารหลายหลากนัก ทั้งลีลาในปกรณ์ทั้งหลาย ก็แตกต่างกันออกไป ทั้งนี้ เพราะผู้แต่งปกรณ์นั้นๆ ต่างก็มีลีลาและแนว วิธีการเขียนเป็นแบบของตนโดยเฉพาะ ทั้งแต่งในวาระในสมัยห่างกัน เป็นร้อยๆ ปี ความนิยมทางภาษาย่อมเปลี่ยนแปลงผันแปรไปตามยุค ตามสมัย อันเป็นกฎธรรมดาของภาษาทั่วไป ถึงกระนั้นก็ตาม ภาษาบาลีที่เราใช้เรียนใช้สอนกันส่วนมากก็เป็น ไปตามแนวของลังกาที่มายุคหลัง เช่น ในสมัยเมืองเชียงใหม่รุ่งเรือง ก็มีหนังสือมงคลทีปนี เป็นหลักยืน แม้จะมีแนวแปลกไปบ้าง ก็พอศึกษา แนวทางของท่านได้ แนวทางของแต่ละคนที่แต่งปกรณ์ทั้งหลายมีปรากฏ ในปกรณ์นั้นๆ แล้ว ขอนักศึกษาได้สังเกตจดจำ และนำมาเปรียบเทียบ กันดูเถิด ย่อมเกิดปัญญา และความรู้ความเข้าใจได้ไม่น้อยเลย