คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ : หน้า 122/374

๑๐๖ คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ เช่น ข้อความเป็นความบังคับ แต่ปรุงศัพท์เป็นวัตตมานาวิภัตติ หรือ เป็นความล่วงแล้ว ปรุงศัพท์เป็นภวิสสันติวิภัตติ เป็นต้น เช่นนี้ย่อม ทำให้ผิดความ หรือใช้วิภัตติผิดบุรุษกันกับประธาน เช่น ประธานเป็น มัธยมบุรุษ แต่กิริยาเป็นประถมบุรุษ เช่นนี้ชื่อว่า ผิดสัมพันธ์ ดังตัวอย่าง ต่อไปนี้ ผิดความ : มนุษย์ผู้ฉลาดทราบว่า พระผู้เป็นเจ้าทั้งหลาย กำลังหา เสนาสนะจำพรรษา แต่งเป็น : ปณฺฑิตมนุสสา “วสุสาวาส เสนาสน์ ปริเยสีส ภานุชาติ ญาวา ฯเปฯ - ขอท่านอย่าทำอย่างนี้ เพราะกรรมนี้หยาบช้า แต่งเป็น : มา เอวํ กโรส, ลามก หิ อิท กมุม ฯ ผิดสัมพันธ์ : ทุกสิ่งเป็นภาระของเจ้า เจ้าจงดูแลมันไว้ แต่งเป็น : สพฺพนต์ ตว ภาโร, ปฏิปชชตุ นนฺติ : ฉันจักบวชในสำนักพระศาสดา แต่งเป็น : อห์ สตฺถิ สนฺติเก ปพฺพชิสฺสตีติ ฯ จึงพอสรุปข้อสังเกตในเรื่องวิภัตติอาขยาตได้ ดังนี้ (๑) ถ้าเป็นความบังคับ “จง” ความหวัง “เถิด, ขอ...เถิด” หรือ ความอ้อนวอน “ขอ...จง” ให้ใช้ปัญจมีวิภัตติ เช่น : เอวํ วเทหิ ฯ : สพฺเพ สัตตา อเวรา โหนตุ ฯ : ปพพาเชถ นํ ภนฺเต อนุกมป์ อุปาทาย ๆ