กฎเกณฑ์การเรียงประโยค ๔๓ : หน้า 99/374

กฎเกณฑ์การเรียงประโยค ๔๓ : เทวทตฺตสฺส วัตถุ ปพพชิตกาลโต ปฏฐาย ยาว ปฐวิปฺปเวสนา เทวทัตต์ อารพุก ฯเปฯ วิตถาเรตวา กฤต ฯ (๑/๑๒๔) ๔. ยาว ที่มาคู่กับ ตาว เป็น ยาว-ตาว ทำหน้าที่เชื่อมประโยค แปลว่า “จน, จนกว่า จนถึง, ตราบเท่าที่, จนกระทั่งถึง, ตลอด เวลาที่ ฯลฯ” ให้เรียงอย่างปกติ คือเรียง ยาว - ตาว ไว้ต้นประโยค จะเรียงประโยค ยาว ไว้ต้นหรือไว้หลังก็ได้ แล้วแต่ความ เช่น : คุณพี่ ขอให้คุณพี่รอจนกว่าลูกคนนี้จะเติบโต : : อาคเมหิ ตาว สาม, ยาว อยู่ วยปฺปตฺโต โหติ ฯ (๔/๔๗) : กระผมจักบำรุงคุณพ่อคุณแม่ด้วยน้ำมือเอง ตลอดเวลา ที่คุณพ่อ คุณแม่ยังมีชีวิตอยู่ ยาว ตุมเห ชีวก, ตาว โว สหตุถาว อุปฏฐหิสสามิ ฯ (๕/๖๑) การใช้ วินา อญฺญตร เปตวา ศัพท์ ในสำนวนไทยว่า “เว้น, นอก” นั้น อาจใช้ศัพท์ได้หลายศัพท์ และ บทตามก็ประกอบวิภัตติได้หลายวิภัตติ คือ “เว้นซึ่ง....”ก็มี “เว้นจาก....ก็มี “เว้นด้วย..."ก็มี ในกรณีเช่นนี้ นักศึกษาพึงสังเกตที่ท่านใช้ในปกรณ์ ทั้งหลาย เท่าที่พอนํามาเป็นแนวทางคึกษาก็ได้ ดังนี้ (๑) วินา ศัพท์ ใช้ในกรณี เว้นอย่างสูง เว้นแบบพรากจากกัน เว้นแบบขาดเสียมิได้ เช่น ผัวเว้นเมียไม่ได้ พุทธบริษัทเว้นพระศาสดา ไม่ได้