การเรียงประโยคอธิบายความ : หน้า 267/374

การเรียงประโยคอธิบายความ ๒๕๑ ๒. ในประโยคบอกเหตุผลที่มีคำว่า “เพราะ” ตามหลังคำว่า “ชื่อ ว่า” นิยมเรียงศัพท์ที่แปลว่า “ชื่อว่า “นั้นไว้ท้ายประโยค โดยไม่ต้องใส่ นาม ศัพท์ เข้ามารับ ทั้งนี้เพราะที่แปลว่า “ชื่อว่า” หนุนเข้ามา ก็เพราะ เป็นไปตามหลักแห่งการแปลที่มีคำว่า “เพราะ” อยู่ข้างหน้า ดังตัวอย่าง ในข้อ ๒.๒ และตัวอย่างอื่นๆ เช่น ความไทย : ความเพ้อเจ้อนั้น ชื่อว่ามีโทษน้อยเพราะมีอาเสวนะ เป็น ไม่นิยมเป็น : (ความเคยชิน) น้อย ชื่อว่ามีโทษมาก เพราะมี อาเสวนะมาก ๆ : โส (สมผปปลาโป) อาเสวนมนุทตาย อปสาวชฺโช อาเสวนมหนฺตตาย มหาสาวชฺโช ฯ (มงคล ๑/๒๑๑) โส........สาวชโช นาม......มหาสาวชฺโช นาม ฯ นาม ศัพท์ไว้คู่กับ เพราะ ด้วย ๓. ที่ท่านวาง เช่นตัวอย่างว่า เตปิ หิ กาเมตพฺพโต กามา นาม ฯ (มงคล ๑/๒๐๓) แบบนี้มีที่ใช้น้อย ไม่นิยมถือเป็นแบบ จึงไม่ควรถือเอาเป็น บรรทัดฐาน นิยมใช้ที่ไม่มี นาม ศัพท์ กำกับเป็นส่วนมาก ๔. ในการอธิบายความของศัพท์เพื่อให้เกิดความแจ่มแจ้งนั้น ศัพท์ ที่เป็นบทตั้ง (ศัพท์ที่แปลว่าชื่อว่า) ท่านมีวิธีเรียง เท่าที่สอบทานดู ก็มี ๔ แบบ คือ ๑ แบบที่ ๑ เป็นแบบที่ใช้ อิติ ศัพท์ แทน นาม ศัพท์ เป็นแบบ ตั้งอรรถ ดังตัวอย่างที่ ๒.๔ และตัวอย่างอื่นๆ เช่น : พาหุสจจนติ พหุสฺสฺตภาโว ๆ : สิปปนฺติ ยงกิญจิ หตุถโกสลล์ ฯ ( มงคล ๑/๑๓๔)