คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ : หน้า 254/374

๒๓๘ คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ กรรม ของบทขยายกิริยา ซึ่งออกสำเนียงแปลว่า “ผู้ ที่ ซึ่ง มี อัน” หรืออย่างอื่น เมื่อต้องการทําให้เป็นประโยคใหม่ซ้อนเข้ามา มีวิธีทําดังนี้ (๑) เพิ่ม ย เข้ามาในประโยคแรก จะมีรูปเป็นอย่างไรก็แล้ว แต่ จะสร้างประโยค และแล้วแต่ว่าจะให้ประโยค ย นั้น ขยายบท อะไรในประโยคหลัง เช่น ถ้าขยายบทประธาน ย ก็เป็นบทประธาน ในประโยค (๒) กิริยาในประโยค ย ถ้าบทวิเสสนะเดิมเป็น ต อนุต มาน ปัจจัย ก็ให้เปลี่ยนเป็นกิริยาอาขยาต หรือ กิริยากิตก์ที่คุมพากย์ได้ โดย รักษากาลไว้เหมือนเดิม ถ้าเป็นวิเสสนะธรรมดาๆ ก็ทำให้เป็นรูปวิกติ กัตตา แล้วใส่กิริยา ว่ามี ว่าเป็น มาเป็นกิริยาคุมพากย์ ดูตัวอย่างประกอบ ตัวอย่างขยายประธาน : กุลบุตร ผู้ไม่รู้แม้สถานที่เกิดภัตร จักรู้ชื่อซึ่งการงานอะไร ภตฺตุฏฐานฏฐานปี อชานนโต กุลปุตโต กมมนต์ เดิม เป็น นาม ก็ ชานิสสติ ๆ (๑/๑๒๖) โย ภตฺตุฏฐานฏฐานปี น ชานาติ, โส กุลปุตโต นาม กี ชานิสฺสติ ฯ : แม้ภิกษุ ๕๐๐ รูป ผู้อยู่ประจำทิศ ออกพรรษาแล้ว เข้าไปเฝ้าพระอานนท์ อ้อนวอนว่า... เดิม ทิสาวาสิโนปิ ปญฺจสตา ภิกขู วุตถวสุสา =