การแปลและสำนวนในภาษามคธ : หน้า 173/374

สำนวนนิยม ๑๕๗ เท่าที่ยกตัวอย่างมานี้ เป็นเพียงบางส่วนเท่านั้น ยังมีวิภัตติอื่น และคำอื่นอีกมาก ไม่อาจนำมาแสดงในที่นี้ให้หมดสิ้นได้ คัดมาเป็น ตัวอย่างให้เห็นว่าวิภัตติต่างๆ นั้นอาจแปลไว้ต้นประโยคก็ได้ ๒. สำนวนการแปลตามแบบไทยๆ ในความไทยนั้น ท่านนิยมแปลตามแบบไทยๆ คือตามคำพูด จริง หรือตามความรู้สึกจริงที่ใช้กันทั่วไป แต่เวลากลับเป็นภาษามคธ แล้ว จะเรียงตามแบบสํานวนไทยที่แปลนั้นไม่ได้ จะต้องให้ถูกตาม สำนวนนิยมของภาษามคธเป็นหลัก เช่น มาตาปิตโร ท่านแปลว่า พ่อแม่ ไม่ใช่ แม่พ่อ รตตินทิว ท่านแปลว่า ทั้งวันทั้งคืน ไม่ใช่ ทั้งคืนทั้งวัน ชายปติกา ท่านแปลว่า ผัวเมีย ไม่ใช่ เมียผัว อห์ ถ้าพ่อพูดกับลูก แปลว่า “พ่อ” ลูกพูดกับพ่อ แปลว่า “ลูก” แม่พูดกับลูก แปลว่า “แม่” น้องพูดกับพี่ แปลว่า “น้อง” พระพูดกับโยม แปลว่า “อาตมา” เป็นต้น อย่างนี้เรียกว่าแปลอย่าง ที่พูดกันจริงๆ ตว์ ถ้าพ่อพูดกับลูก แปลว่า “ลูก” ลูกพูดกับพ่อ แปลว่า “พ่อ” เป็นต้น มย์ ถ้าพ่อแม่พูดกับลูก แปลว่า พ่อและแม่ ถ้าลูกพูดกับพ่อ แม่ แปลว่า “ลูกๆ” เป็นต้น เมื่อพบท่านแปลอย่างนี้ นักศึกษาต้องระวัง อย่าประกอบศัพท์ ไปตามรูปภาษาไทยที่แปลไว้ จะทำให้ไม่ได้ความที่ประสงค์ เช่น