คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ (ป.ธ.๔-๙) : หน้า 284/374

๒๖๘ คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ ๔.๒ ต้องวางศัพท์ที่ปรากฏในรูปสำเร็จทุกศัพท์(ยกเว้นปัจจัย) ไม่ ว่าศัพท์นามหรือศัพท์กิริยาไว้ในรูปวิเคราะห์ ถ้าศัพท์ใดไม่มีในรูปวิเคราะห์ รูปสำเร็จจะออกศัพท์นั้นด้วยไม่ได้ แต่ศัพท์ในรูปวิเคราะห์ทุกศัพท์ไม่จำ ต้องนํามาเป็นรูปสําเร็จทุกศัพท์ ๔.๓ ต้องคำนึงว่า จะประกอบรูปวิเคราะห์เป็นสาธนะอะไร เป็น วจนะอะไร เป็นรูปวิเคราะห์ในกิตก์ ในสมาส หรือในตัทธิต ข้อนี้ย่อม สังเกตได้จากคำที่ท่านแปล หรือจาการเทียบเคียงตามแบบที่ศึกษามาแล้ว ๔.๔ จะต้องวางศัพท์ต่างๆ ให้ถูกตำแหน่งตามแบบของรูปวิ เคราะห์นั้นๆ หากมีศัพท์เกินเข้ามา เช่น บทประธาน บทวิเสสนะ ต่างๆ ต้องวางหลบตำแหน่งของศัพท์ที่อยู่กับที่ แม้จะผิดหลักการวาง ศัพท์ก็ไม่ถือเป็นผิด ๔.๕ ทำเสร็จแล้วตรวจดูประธาน กิริยา รูปสำเร็จ เป็นต้น ว่า มีวงนะตรงกันหรือไม่ แล้วทดลองแปลโดยพยัญชนะดูว่าความจะเป็น ไปอย่างไร ได้ความตามที่ต้องการหรือไม่ ตัวอย่างที่ ๑ ความไทย : เหตุเหล่านั้นชื่อว่ามงคล เพราะอรรถว่า เป็นเหตุ ถึง(ความสำเร็จและความเจริญ)แห่งสัตว์ทั้งหลาย เป็น ชี้แจง ชแจง : : มงคนฺติ อิเมหิ สตฺตาติ มงฺคลานิ (ตานิ การณานิ) รูปสำเร็จมาจาก มค ธาตุ ลา ปัจจัย รูปสำเร็จ มีศัพท์อยู่ในรูปวิเคราะห์ ส่วน สตฺตา เรียงไว้ท้าย เพราะถ้าเรียงไว้หน้าเป็นผิดที่ขวางทางรูปวิเคราะห์ จึงถอยมาอยู่ท้ายวิเคราะห์นี้ จะแต่งว่า