หลักการแต่งไทยเป็นมคธ : หน้า 299/374

หลักการแต่งไทยเป็นมคธ ป.ธ.๙ ๒๔๓ 5. สันธานวลี คือคำวลีที่ใช้เป็นคำสันธาน ซึ่งจะมีคำสันธาน นำหน้าบ้างไม่มีบ้าง เช่น - แม้กระนั้นก็ตาม ท่านก็ยังเป็นอุบาสกที่ดี ของพระศาสนาอยู่ ถึงจะอย่างไรก็แล้วแต่ ก็ขอให้ทุกคนมาประชุมก็แล้วกัน สันธานวลีในบางประโยคแยกคำออกจากกัน โดยมีข้อความอื่น คั่นกลางในระหว่างคำสันธานนั้น เช่น - ถึงฉันจะเป็นคนอย่างนี้ เขาก็ยังไม่ทิ้งฉันไป (ถึง-ก็) - เพราะฉะนั้น เขาจึงไปเที่ยวทุกวัน (เพราะฉะนั้นจึง) ๗. อุทานวลี คือคำวลีที่ใช้เป็นคำอุทาน อาจมีคำอุทานนำหน้า หรือไม่มีก็ได้ เช่น - โอ๊ยตายแล้ว ! ทำไมบ้านเมืองจึงเป็นไปอย่างนี้ อนิจจามัจจุราชเอย ทําไมท่านจึงมาเยือนเขาเร็วนักเล่า ความรู้เรื่องวลีนี้เป็นประโยชน์ในการแต่งไทยเป็นมคธมาก เพราะ เมื่อเข้าใจดีแล้วก็จะสามารถแยกแยะข้อความในภาษาไทยได้อย่างชัดเจน ว่าข้อความกลุ่มใดเป็นบทประธาน ข้อความกลุ่มใดเป็นบทกรรม หรือ ข้อความกลุ่มใดเป็นบทขยายของกลุ่มใด เป็นต้น เมื่อแต่งเป็นภาษา มคธไปตามลักษณะข้อความนั้น ก็จะไม่ทำให้ความหมายของภาษาไทย เสียไป