การใช้สำนวนไทยในประโยคคำถาม : หน้า 197/374

ศัพท์และความหมาย ๑๘๑ (๑) ในประโยคคำถาม ที่มีสำนวนไทยว่า หรือ ไหม อยู่ด้วย และโดยมากจะเป็นประโยคเลขใน ให้เรียง ๆ ไว้ต้นประโยค โดย ไม่มีศัพท์อื่นขวางหน้า แต่ถ้าไม่เรียง ๆ ไว้ด้วย ให้เรียงกิริยาคุมพากย์ไว้ ต้นประโยคเลย กิริยาที่วางไว้ต้นประโยคทำหน้าที่แทน ก็ ได้ เช่น ความไทย : ดูก่อนอาวุโสทั้งหลาย ก็ข้อนั้นสมควรแก่พวกคุณ เป็น ความไทย เป็น : ละหรือ ก ปเนต์ อาวุโส ตุมหาก ปฏิรูป ฯ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พวกเธอไม่ไปกับพ่อค้าเงินมา ดอกหรือ : ก ภิกฺขเว มหาธันวาณิเชน สุทธิ น คมิตฺถ ฯ ความไทย : ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงเห็น เป็น : ท้าวสักกะจอมเทพหรือหนอ ทิฏโฐ โข ภนฺเต ภควตา สกฺโก เทวานมินโท ฯ (๒) ในประโยคคำถาม หากมีสำนวนไทยว่า อะไร อยู่ ให้ใช้ กี ในรูปทุติยาวิภัตติ แล้วเรียง ไว้หน้ากิริยาที่ตนสัมพันธ์เข้าด้วย กี ใน ที่นี้มีฐานะเป็นอวุตตกัมม เช่น ความไทย ทีนั้น นายช่างแก้วมณีเตะมัน แล้วเขี่ยออกไปด้วย เป็น : : พูดว่า ถึงจะทำอะไร ด้วยกำลังความโกรธที่เกิดขึ้น ในพระเถระ (สนามหลวง ๖/๒๕๒๖) อถ น์ มณิกาโร เถเร อุปปันนโกธเวเคน ตว์ ก กโรติ ปาเทน ปหริตวา ขิปิ ฯ (๕/๓๔)