คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ : หน้า 302/374

๒๘๖ คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ ไปนี้ นักกีฬาและนักมวยต้องซ้อมหนักก่อนแข่งขันเสมอ - ถ้าท่านไม่หนักใจ ผมจะขออยู่ในที่นี้สักสองสามวัน เพื่อความชัดเจนยิ่งขึ้น พึงสังเกตดูตัวอย่างเปรียบเทียบดังต่อ ไทย : ท่านเป็นพระภิกษุ ผมก็เป็นพระภิกษุเหมือนกัน มคธ : ตว์ ภิกขุ, อหมปี ภิกขุเยว ๆ ไทย มคธ - ก็เมื่อราตรีสว่างขึ้น ความที่ฝนหาย ดวงอาทิตย์ขึ้น และการคลอดลูกของนาง ได้มีในขณะเดียวกันทีเดียว : วิภายมานาย ปน รตติยา วลาหกวิคโม จ อรุณคฺคมนญฺจ ตสฺสสา คพฺภวุฏฐานญฺจ เอกกฺขเณเยว อโหสิ ฯ ข้อสังเกต ประโยคมคธประโยคหลังนี้ดูรูปประโยคแล้วเหมือน กับเป็นเอกรรถประโยค เพราะมีข้อความตอนเดียวหรือมีกิริยาคุมพากย์ ตัวเดียว แต่ความจริงแล้วมีเนื้อความเป็น ๓ ประโยครวมกัน แต่ท่าน แต่งกิริยาไว้เพียงตัวเดียวละไว้ในฐานที่เข้าใจ ความตอนนี้บ่งว่าเป็น ประโยคโดยมี จ ศัพท์ ทำหน้าที่ควบประโยค และกิริยาที่ใช้เป็นเอกพจน์ ดังนั้น จึงถือว่าประโยคนี้เข้าลักษณะอันวยาเนกรรถประโยคได้ ๒. พอติเรกาเนกรรถประโยค ๓ คือ อเนกรรถประโยคที่มีเนื้อความตรงข้ามกัน ขัดแย้งกัน มี สันธานว่า แต่ ถึง ก็ กว่า ก็ เป็นต้น เป็นตัวเชื่อมความ ส่วนใน ภาษามคธใช้นิบาต คือ ปน กิญจาปิ ปน เป็นต้น เป็นตัวเชื่อมประโยค