คำอธิบายเกี่ยวกับประโยคแบบในสำนวนนิยม : หน้า 161/374

สำนวนนิยม ๑๔๕ สํานวนมคธ ประโยคแบบ ประโยคแบบ คือ ประโยคที่ท่านวางสำนวน หรือศัพท์ไว้คงที่ ไม่เปลี่ยนแปลง แม้จะแปลยักเยื้องไปอย่างไร ก็คงรูปอยู่อย่างนั้น ประโยคเช่นนี้ มีใช้มาก ขอให้นักศึกษาให้ได้แม่นยำขึ้นใจไว้ดีกว่าที่ จะคิดแต่งเองใหม่ ประโยคแบบที่ใช้ทั่วไปมีไม่กี่ประโยค ดังนี้ (๑) ประโยคต้นเรื่อง คือ ประโยคขึ้นต้นเรื่อง ก่อนที่จะถึง ท้องนิทาน คือ ติ อิม ธมฺมเทสน์ ส..........................อาารพภ กเถา ฯ ช่องว่าง.............................ข้อความ สถานที่ ประทับ และบุคคล เช่น : ปเร จ น วิชานนฺตีติ อิม ธมฺมเทสน์ สตฺถา เชาวเน วิหรนโต โกสมพิเก ภิกขู อารภ กเถ ฯ (๑/๔๙) (๒) ประโยคคอคาถา คือ ประโยคที่จะตรัสพระคาถา ก่อน ที่จะเป็นรูปพระคาถาก็มีคำเชื่อม มีรูปประโยค ดังนี้ : อนุสนธิ์ ฆาตวา ธมฺม เทเสนโต อิม คาถมาห ฯ (อิมา คาถา อภาสิ ฯ) ประโยคคอคาถาแบบนี้เป็นแบบที่พบเห็นทั่วไป บางแห่งท่านเติม อุปมาเข้ามา บางแห่งท่านใช้ไม่ครบ อันนี้ขอให้ดูความไทยเป็นหลัก เช่น : อิท วัตถุ กเกตวา อนุสนธิ์ ฆเกตวา ปติฏฺฐาปิตมตฺติก สาสน์ ราชมุททาย สญฺฉนฺโต วัย ธมฺมราชา คาถมาห์ ๆ (๑/๒๐) อิม