วิถีธรรมแปล ภาค ๑ ตอน ๑ : หน้า 1/405

ประโยค - วิถีธรรมแปล ภาค ๑ ตอน ๑ หน้าที่ 1 ประเภทเศรษฐีชื่อวิถีธรรมร ภาค ๑ ขั้นธรรมนิเทศ บทนี้ เพราะเหตุที่สมาธิซึ่งพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงออกไว้ ด้วยหัวข้อคืออดิ ในบทพระคาถา (ที่นิทานเบื้องต้น) ว่า สึล ปฏิญาณ นิโร สบูโณ จิตตุ ปัญญาอ ภาวะ---นั้น เป็นอ้น วิญญูประกอบพร้อมด้วยสมาธิภาวนาจนมั่นคง มืออีศลื่นได้รับแล้ว โดย ที่ได้บรรลุ อภิญญาดังกล่าวมา ได้บำเพ็ญสำเร็จแล้ว ด้วย อาการทั้งปวง ก็แล้วแต่อภิญญาดังอยู่ในลำดับแห่งสมาธินั้น ภิกษุผู้ประกอบ พร้อมด้วยสมาธิภาวนานั้นแล้วพึงสำเร็จ (ต่อไป) ก็แต่ปัญญา นั้น เพราะทรงแสดงไว้สังฆปันก่อนอื่นก็ไม่เป็นการง่ายแน่แต่น่ะ เข้าใจ (เสียดแล้ว) จะกล่าวว่าอัญฺบำเพ็ญฯ เพราะเหตุนี้ เพื่อ จะบังควมแห่งความเลื่อมใสปัญญานั้น และนัย (วิธี) ในการบำเพ็ญด้วย จึงมีปัญหาธรรม (ดัง) นี้ คือ (๑) อะไรเป็นปัญญา (๒) ได้อธิบา ปัญญา เพราะอะไร (๓) อะไรเป็นลักษณะ เป็นรส เป็นปัจจัยฐาน และปัจจัยฐาน ของปัญญานั้น คำว่า อาการกิริยา มหาวิภาคท่านช่วยอธิษฐานให้ว่า เช่นอาการที่ได้อิออร ได้อิอฉนะ ได้สีหะ อาการที่ว่ากล่างของมิจฉามิเป็นต้น อาการที่หน่วยจากรูปปรม เป็นต้น อาการที่ผิดคิด ๑๔ สถาน อาการที่ได้อานิสงส์ ๕ เป็นอาทิ