ความเข้าใจในธรรมและอุปนิสัย : หน้า 349/405

ประโยค - วิทยาธรรมนคราเปล่า ภาค ๓ หน้าที่ ๓๔๘ ธรรมด้วยทีเดียวย่อหมายว่า นี่เป็นการกล่าวถึงความเป็นไปแห่งสิ่งที่เป็นอุปนิสัย อาจารย์เหล่านั้นย่อมปรารถนาอว๋า สายตนะ ภายในมีอุปนิสัยในดังนี้กัน กับอัญญาณนะ โดยทำอภินิหาโลสรวมปกปกผสมว่า "อัญญาณนะในอรูปภาพโดยท่านของสายตนะ ฉานุญาณนะปัจจัยจากผู้เส- ผสมสะมีเพราะปัจจัยคืออัญญาณนะ" กระนี้ด้วย สายตนะในภาพอื่นโดยสรรพลังคะ (รวมเข้าไว้ด้วยกันหมด) ด้วย เป็นปัจจัยแห่งผัสสะ ดังนี้ อันที่จริง คำดังว่านั้น ก็เท่ากับ (วิเคราะห์เอง) ว่า "อัญญาณนะในอุปนิสัย สายตนะ- อัญญาณนะ (อายตนะที่ ๖) ด้วย สายตนะ (อายตนะ ๖) ด้วย ชื่อว่าสายตนะ" นั่นเอง ส่วนอาจารย์เหล่าใด ซื้อธรรมหนี้เนื่องด้วยสิ่งที่เป็นเอกสันติ (สันติอันดีดียวกัน) ซึ่งเป็นปัจจุบันธรรมเท่านั้น แต่แสดงปัจจธรรม เป็นพวกินสันคาน (คือสิ่งดีกแตดต่างกันไม่เนื่องกัน) อาจารย์เหล่านั้น อายตนะใด ๆ เป็นปัจจัยแห่งผัสสะได้ จะสวดแออาระนะนั้น (๓) ทั้งหมด จึงกำหนดเอาอายตนะภายนอกด้วย ปรารถนาเอาว่า อายตนะภายในกับอัญญาณนะนั้นแหล่ะ พร้อมทั้งอายตนะภายนอกมีรูปตนะเป็นต้นด้วย ชื่อว่าสายตนะ” ดังนี้ ที่จริงแม้มำท่านว่าน เมื่อทำมันให้เป็นเอกเสยว่า “อัญญาณนะในอุปนิสัย สายตนะ- อัญญาณนะ- ฉานุญาณนะ” นะนี้