ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค- วิญญาณมรรคเปล่ากด คาถา ๑ หน้าที่ 337
เป็นปัจจัย ๘ อย่างโดยเป็นสหชาตปัจจัย อัญญะปัจจัย นิสสยะปัจจัย
สัมปฏิปัจจัย วิปปปัจจัย อาหารปัจจัย อินทรีย์ปัจจัย และอวิกจก-
ปัจจัย แห่งมนั้น อันผสมกับรูปหรือมิได้ผสมก็ตาม เป็นปัจจัย
๘ อย่าง โดยเป็นสหชาต--อัญญะปัจจัย--นิสสยะ--วิปป--อาหาร-----
อินทรีย์--วิปป--อัดติ--และอวิกิปัจจัย แห่งวัตถุรุนในปฏิสัน-
กาล แต่เป็นปัจจัยโดยปัจจัยใน ๘ นี้ ชักอัญญะปัจจัยออกเสีย
เหลือ ๘ แห่งๆที่เหลือวันวัตถุ ส่วนอักขยาวิญญาณเป็นปัจจัย
อย่างเดียว โดยเป็นอุปนิสัยปัจจัยเท่านั้น แห่งรูปสัญลักษณ์สิตดวง
แห่งกรรมรูปในปัญญาโกราพัง (ทั้งหมด) โดยเรียกทางพระสูตร
วิญญาณที่เหลือทั้งหมดนี้บนเป็นของแรกลำทราบว่าอ่อนเป็นปัจจัย
แห่งนามรูปนั้น ๙ ตามควร อันจะสดงปัจจัยแห่งนามรูปนั้นโดย
พิสดาร ก็ต้องขยายปัจจัยตามหมด (คัมภีร์) becauseเหตุนี้
ข้าพเจ้าจึงไม่วิจารณ์นัยนั้น
ในความที่วิญญาณเป็นปัจจัยแห่งนามรูปนั้น หากมีคำถามว่า
ก็ข้อว่ากานามรูปในปฏิสันนิยอมมีเพราะปัจจัยคือวิญญาณ นั่นจะพึง
ทราบได้อย่างไร ? ดังนี้ พึงกล่าวว่า "ทราบได้โดยพระสูตรและโดย
ยูติ (คือข้ออนุมานที่ชอบด้วยเหตุ)
จริงอยู่ 在พระสูตร ความที่นามธรรมทั้งหลายมีนานเป็นต้น
มีวิญญาณเป็นปัจจัยเป็นส่วนมาก เป็นอันสำเร็จได้โดยอันในพระสูตร
เช่นว่า "อิฏฐลุปวโรวติโณ ธมมา - ธรรมทั้งหลายย่อมหมุนเวียน
ไปตามจิต" ดังนี้เป็นอันว่า ส่วนว่าโดยยูติ