วิญญาณกรมเปล ภาค ๓ ตอนที่ ๑๙๙ : หน้า 200/405

ประโยค - วิญญาณกรมเปล ภาค ๓ ตอนที่ ๑๙๙ (ฉบับ) ชื่อว่าไม่มีต่อไป จำเดิมแต่ว่า ความสั้น (ครั้งสุดท้าย) อันใด ความสั้นนั้นนั้นเป็นนิพพาน ดังนี้ไซร้ คำกลั้วมือนา "หามได้ เพราะไม่มีความสั้นนั่นประกะดังกล่าวแล้ว และเพราะอริยรรมจะแกลบเป็น นิพพานไปด้วย จริงอยู่ อริยรรมอดยังมีโทษทั้งหลายให้สั้น เพราะ ฉะนั้น ท่านจึงเรียก ขโย (ด้วย) และดังแต่นั้นไป ความเป็นไป (แห่งโทษ) ก็ไม่มีต่อไปอีกแต่ว่าเพราะพระนิพพานนั้นเป็น อุปปัชชะ (คือเป็นที่อาศัยมั่น) โดยปริโยะ แห่งขอ (คือรรม) ที่ได้แก่ปุคคลนิโรธ (นิโรธคือความไม่เกิดขึ้น) พระนิพพานนั้น ท่านจึงเรียกว่า ขโย (ด้วย) โดยโอวาทอันเป็นอุปลาภา (คือเกี่ยว ของกันกับ) ซึ่งซึ่งมีพระนิพพานเป็นอุปนิสัย" หากมีคำถามว่า "เพราะเหตุใร พระนิพพานั้นพระผู้พระภาค เจ้าจึงไม่รสรดสูรสเสียทีเดียว ?" ดังนี้ไซร้ คำแก้พึงมีว่า "เพราะ พระนิพพานเป็นธรรมสุขุม นัก ก็แคล้วไปว่าพระนิพพานนั้นเป็นธรรม สุขุม นัก เป็นความสำเร็จ (คือปรากฏทั่วไป) แล้ว เพราะเป็น เหตุจามซึ่งความเป็นผู้มาข้อย่น้อยแหงพระผู้พระภาคเจ้า และ ๑. มหาภิกุทยายความว่า ความสิ้นที่จะพึงกำหนแน่นั้น นี้แหละเป็นอารมณ์แห่งมรรคน ญผลญาณ ไม่มี (แต่พระนิพพานมี ?) ๒. ทางอธิษฐาน อุป (ในปอปิยสุขปลายื้อ) มีร่องราว ยิ่ง ว่า มัน ๓. ควรทราบในที่นี้อีกว่า ขโย นั้น เป็นได้ทั้งมรรคนและนิพพาน เป็นมรรคนเปล่าว่าเป็นธรรม สุกุม นัก เป็นความสำเร็จ (คือปรากฏทั่วไป) แล้ว เพราะเป็น เหตุจามซึ่งความเป็นผู้มาข้อย่น้อยแห่งพระผู้พระภาคเจ้า และ