วิถีธรรมวรรครแปลก ด ตอน ๑ : หน้า 279/405

ประโยค - วิถีธรรมวรรครแปลก ด ตอน ๑ - หน้าที่ 278 [แก่อเสวนาปัญญา] ธรรมผู้อุทิศโดยความหมายคืออาเสวนา (เสพมาก คือประพฤติ จนคุ้น) เพื่อความกล่อมเกลี้ยงและมีพลังแห่งอำนันธรรรม (ธรรมเป็น ลำดับ) ทั้งหลา ชื่อว่า อาเสวนาปัญญา ดูออกโอโก (ความประกอบยังคือความพากเพียร) ตอนก่อน ๆ ในการเรียนคัมภีร์เป็นต้น (เพื่อความ คล่องแคล่วในการเรียนคัมภีร์ตอนหลัง ๆ) ฉะนั้น อาเสวนาปัญญานั้น เป็น ๑ อย่าง ด้วยคำบานแห่งชวนะที่เป็นกุศลอุดมสมบูรณ์และกิริยา ดังกล่าวว่า "กุศลธรรมทั้งหลายก่อน ๆ เป็นปัจจัยโดยเป็นอาเสวนาปัญญาแห่งกุศลธรรมทั้งหลายหลัง ๆ อุกฺกุศลธรรมทั้งหลายก่อน ๆ เป็นปัจจัยโดยเป็นอาเสวนาปัญญาแห่งกิริยาอพากุศลธรรมทั้งหลายก่อน ๆ เป็นปัจจัยโดยเป็นอาเสวนาปัญญาแห่งกิริยอพากุศลธรรมทั้งหลายหลัง ๆ" [แก่อธรรมปัญญา] ธรรมผู้อุทิศโดยความเป็นการกระทำ ที่ได้แก่ติปะโภค (ความประกอบทางจิต คือเจตนา) ชื่อว่ากรรมปัญญา กรรมปัญญานั้น เป็น ๒ ด้วยอำนาจแห่งกุศลเจตนาและอาเสวนาอันเป็นไปในขณะต่าง ๆ และแห่งเจตนาทั้งปวงที่เป็นสหชาต ดังบังกล่าวว่า "กุศลธรรมและอาเสวนา เป็นปัจจัยโดยเป็นกรรมปัญญาแห่งวิบากซึ่งทั้งหลายและแห่งกุศลฏาปฏิ (รูปที่เกิดแต่กรรม) ทั้งหลายด้วย สหชาตเจตนา"