ความสำคัญของกรรมในวิถีธรรม : หน้า 379/405

ประโยค - วิถีธรรมกรมเปลาค ๑ หน้า ๑ 378 ผู้ทรามและเป็นผู้ประณีตเป็นต้นได้ จริงอยู่ แม้ความเสมอภาคแห่ง ปัจจัยภายนอกทั้งหลายสุภาณิช (เลือดขาว) ของชนชนนี และ อาหารเป็นต้นมีอยู่ ความแปลกก็มีความเป็นผู้ทรามและเป็นผู้ประณีด เป็นต้นของสัตว์ทั้งหลายแม่เป็นลูกแฝดก็เห็นได้อยู่ อันความแปลก กินแห่งสัตว์ทั้งหลายนันมีใช่ไม่มีเหตุ เพราะไม่มีไปทุกเมื่อและทุกคน มิใช่เหตุอื่นไปจากกรรมมธรรม เพราะไม่มีเหตุอย่างอื่นในสันคานเฉพาะ ตัวของสัตว์ทั้งหลายผู้เกิดมาพราะกรรมพ่นนั้น เหตุฉะนั้นมันจึงมี กรรมพ่อเป็นเหตุแท้ เพราะกรรมเป็นเหตุแห่งความแปลกกันมีความ เป็นผู้ทรามและเป็นผู้ประณีตเป็นต้น เพราะฉะนั้น พระผู้พระกาคเจ้า จึงตรัสว่า "กรรมย่อมจำแนกสัตว์ทั้งหลาย" คืออย่างไรก็ คืออย่างนั้น คืออย่างนั้น จึงแทนโดยความเป็นผู้ทรามและเป็นผู้ประณีต ดังนี้ เหตุนี้ข้อที่ว่า "ภาพเป็นปัจจัยของชาติ" นั่นจึงควรทราบได้ (โดยยิ่งกล่าวมานี้) [แก้บา ชาติปัจจยา ธรรมจัน ๑ เปล ๑] ก็แต่ เหตุใด เมื่อชาติไม่มีอยู่ ขึ้นชื่อว่าชราภะและมรณะ หรือ ธรรมทั้งหลายสุภาณิชเป็นต้นก็อยู่นั้น เมื่ออาชีวามิอยู่ ธรรมะนะ และธรรมทั้งหลายมีสุภาณิชเป็นต้นนี้อยู่กับความแก่ความตาย (ของคน) ย่อมมีแก่นาคเวลาผู้ถูกกูจงธรรมกล่าวคือธรรมนะต้องเอาบ้าง ที่ไม่ เนื่อง (กับความแก่ความตายของคน) ก็ย่อมมีแก่นาคเวลานั้นผู้ถูก ทุกขธรรมนัน ๆ (มีอฏิฆาตเป็นต้น) กระทบอาบ้าง เพราะเหตุนี้นั้น แม้ชาตินี้พึงทราบว่า เป็นปัจจัยแห่งชรามรณะแห่งธรรมทั้งหลาย มีโสภาเป็นต้นด้วย อันชาติั่นเป็นปีปัจจัยอย่างเดียวโดยเป็นปัจจัยยอด