วิเชียรมณีกรมเปล่า - ประชุมสมุทัยและนิโรธ : หน้า 161/405

ประโยค - วิเชียรมณีกรมเปล่า ตอน ๑ - หน้าที่ 160 [[แยกคำศัพท์สมุทัย]] ส่วน (ในคำว่าสมุทัย) ศัพท์ว่า 'ส' นี้ มังถึงความประกอบกันเข้า (พึงเห็น) ในคำว่า 'สมมะ สมะ' (ประชุมกัน) เป็นต้น คำว่่า 'อู' นี้มึงถึง ความเกิดขึ้น (พึงเห็น) ในคำว่า 'อุปนทะ' อุตตะ (เกิดขึ้น ขึ้นไป) เป็นต้น คำว่า 'อยะ' มังถึงเหตุ อันสจะที่ ๒ นี้ว่า เมื่อความประกอบกันเข้ากับปัจจัยที่เหลืออยู่ ก็เป็นเหตุเกิดขึ้นแห่งทุกๆ เหตุั้น จึงเรียกว่าทุกสมุทัย เพราะเมื่อมีความประกอบกันเข้า (แห่งปัจจัย) ก็เป็นเหตุดันนี้แห่งทุกข์[[แยกคำศัพท์นิรโธ]] ส่วนจะที่ ๓ เพราะเหตุที่ ๓ นี้ คำที่มังกำลังความไม่มี และ โรธ คำที่ มึงถึงกู เหตุั้น ความไม่มีแห่งที่บังกันดูก็ที่บ่าวกล่าวสาร- ต่างๆในจะขออี้ นี้เรียกว่า 'ทุกๆนิโร' เพราะว่าปล่อยจากคิด ทั้งปวง หรือว่า เมื่อจะขออี้ พระโสกาจได้รับบรรลุแล้ว ก็เป็น อันไม่มีที่กูบังทุกที่นี้บ่าวกล่าวสาร (วัฎ) เพราะฉะนี้เป็นปฏิจากยะ ต่อทุกๆนัน เหตุนี้อีกประการ ๑ จึงเรียกว่าวุทุ โโร หรือมึงนั้น ๓. ตามนี้ สมุทัย แยกเป็น ส' - อ - ยอ ๒. นิรี ท่านแยกเป็นนิ - โร - ไม้มีโปล่อ เอาความว่าไม้มดูก ไม้มเรือจ่าคือ ส่งสารวัฏ แต่การศึกษาของเราไม่เคยแปลกันแบบนี้ เราเปล่าแต่ความดับ ที่จริงก็ รุษหรืออธิธิราด้วยกัน แต่ไออุปัปล่น คนละอย่าง ท่านใช่ริน - ไม้ เราใช่ริน- ลง นิโรแปลตามพยัญชนะว่า ดินดง เอาความว่าเลิก หมดสิ้น (ได้กันกับดักา ปิดจากปิดนาน) สำหรับทุกๆเราเอาความว่าดับ (คู่ับเกิด เกิดเป็นไดตน ดับเป็นไดตน) ตามนี้ ยุคท้ายของท่านนั้นแนะแหะ