ปรัชญา - วิถีธรรมรงแปลก ตอนที่ 320 : หน้า 321/405

ปรัชญา - วิถีธรรมรงแปลก ๓ ตอนที่ ๓๒๐ อันหนึ่ง) หา (ไป) มีแก่ผู้อื่นไม่ และหามแต่ กรรมนอื่นไม่ อภิสิทธิ์ (สถานที่ปรุงแต่ง) แห่ง พิพัฒนหลาย เป็นสารแห่งความขี้ขลาดนี้ได้ [ขยายความ] แท้จริง ผล (แห่งกรรม) เมื่อเกิดขึ้นในสันดานอันหนึ่ง (ถึงแม้) เพราะความเป็นอันเดียวกัน และความต่างกันเด่นชัด ใน สันดานอันหนึ่งนั้นถูกปฏิเสธ ก็หา (ไป) เป็นว่า (ไป) เกิดแก่ ผู้อื่น หรือเป็นว่าเกิดแต่กรรมอื่น (ไป) ไม่ ก็อิสรภาพ (สภาพ ที่ปรุงแต่ง) แห่งพิพัฒนหลาย เป็นสารความแห่งค่านี้ได้ จริงอยู่ เมื่ออิสรภาพทั้งหลายแห่งพิพัฒนามีพิพัฒนามาเป็นต้น อันธรรมชาติ ทำให้แล้ว ผลต่างๆ เมื่อเกิดขึ้นในกาอื่น (ภายหลัง) เพราะได้ ปัจจัยในสถานะแห่งพิพัฒน ก็หาใช้เกิดขึ้นแก่กันอื่นๆ ไม่ ทั้งๆ ใช้เกิดเพราะปัจจัยคืออิสรภาพอื่นๆ แต่ว่า พิพัฒนานั้นหรืออิสรภาพ ทั้งหลาย ก็หา (ไป) ถึงที่เกิดไม่ได้ ข้ออุปไมยนี้ บันฑิตก็พึงทราบกันแล้ว องค์ ความอธิบดีพึงทราบแต่โดยวิทยา ศิลปะ และโอสถเป็นต้น ที่บุคคลประกอบเข้าไว้ในตัวเด็กแล้ว (ไป) ให้ผลในตัว (คนนั้น) - มหากฐาปะเทียบความว่า วัตถุพันธกรรมเหมือนพิธีธรรมชาติปรุงแต่งแล้ว กรรมเหมือนอ่อนสังขารของพิธี ความสั้นเนื่องกันแห่งปิย ความสั้นเนื่องกันแห่งอริยคุณเป็นดัวยงของสัตว์ เหมือนความสั้นเนื่องกันแห่งกันเป็นฉันของพิพัฒนาการ ความมึนแห่งผลแห่งตัวสัตว์ว่าทำกรรม นั้นก็เพราะกรรมของเขานั่นเอง เหมือนความมึนออกหรือผลก็เพราะอิทธิราชแห่งพิพัฒนานั่นเอง