วิภาษณ์บรรลุแปล ภาค ๓ ตอน ๓- หน้าที่ 65 : หน้า 66/405

ประโยค- วิภาษณ์บรรลุแปล ภาค ๓ ตอน ๓- หน้าที่ 65 ก็จิตสนดนั่นไม่ขาดสายสัตว์ทั้งหลายผู้ท่องเที่ยวอยู่ใน ภาพ คติ จิต และนิวาสทั้งหลาย ย่อมเป็นไปดังนี้ คือ แต่ดูดีปุสิษณี อีก ต่อปุสิษณีวังอึกอิก ... อยู่เนืองๆ แต่ในสัตว์ทั้งหลายั้น ท่าน ผู้ได้บรรลุพระอรหัต เมื่ออัฐิจิตของท่านผู้พนันดับแล้ว จิต (ของ ท่าน) ก็เป็นอันดับที่เดียวแปล นี้เป็นถากบุญ (คำแก้ข้อที่สำคัญ) อย่างพิลาภา ในวิญญาณขันธ์ [เวทนาขั้น] บัดนี้ พึงทราบวิบัณณัจฉปในข้อที่ข้าพเจ้ากล่าวไว้ว่า "เวทนาขั้น" พึงทราบว่า (เรียกอย่างนั้น) เพราะรวมธรรมชาติที่มีการเสวย (รส อารมณ์) เป็นลักษณะสินทุกอย่างเข้าด้วยกัน ดังนี้ต่อไป กันธรรมชาติที่การเสวย (รสธรรม) เป็นลักษณะ ก็ถือ เวทนานั้นเอง ดังพระสรินยูตธกกล่าว (แก่พระมกโฏกโกฏ) ว่า "ดูกรอาวุโส เพราะเหตุที่ธรรมชาติ ยอม รู้สึก (สุข ทุกข์) เพราะเหตุนี้ จึงเรียกว่า เทวา" ดังนี้ [เวทนา ๑ เวทนา ๒] ก็ควานั้น แม้ว่านามสภามีอย่างเดียว โดยลักษณะ คือ เสวย (รสอารมณ์) แต่ ฐาโดยชาตเป็น ๓ คือ กุศล ออกุศล และ อภัยกุศล ในเวทนา ๓ นั้น พึงทราบว่า เวทนาที่สัมผัสด้วยกุศล- วิญญาณอันกล่าวไว้โดยยี้ว่า "กามาวิวารวิญญาณมี ๔" โดยต่างแห่ง