ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค - วิญญาณมิรมรณเปล่า ภาค ๓ ตอนที่ ๑ - หน้าที่ ๓๓๘
[คำถามส่งเขบ]
ก็ข้อว่า วิญญาณเป็นปัจจัยแห่งรูปแท้ (มอง)
ไม่เห็น ย่อมสำรัจได้โดยอัตตรูปที่ (มอง) เห็น
ได้ในโลกนี้
[ขยายความ]
ความว่า โดยปัจจัยว่า "เมื่อจิตผ่องใสหรือไม่ผ่องใส รูปอันเป็น
ไปตามจิตนั้น เมื่อเกิดขึ้นเป็นรูปที่ (มอง) เห็นได้ และการอนุมานถึง
รูปที่ (มอง) ไม่เห็น ก็ไม่ได้โดยรูปที่ (มอง) เห็น" ดังนี้ ข้อว่า
"วิญญาณเป็นปัจจัยแห่งปฏิสนธิวิญญาณที่แม่ (มอง) ไม่เห็น" นั่นจึงทราบ
ได้โดยอัตตรูปที่ (มอง) เห็นในโลกนี้ จริงอยู่ ความที่แม้รูปที่มี
กรรมเป็นสมุฏฐาน ก็วิญญาณเป็นปัจจัยได้จรูญที่มีดิิดเป็นสมุฏฐาน
มาในคัมภีร์ปฐมและ
วิญญาณในบทธวินิจฉัยอธิบาย นามรูป นี้ โดยปัจจุบัน บันทิต
พิพาทรํกล่าววานะปรีบระการ ๑ และ
นี่เป็นกถายิ่งพิสดารในทวา วิญญาณปฐวา นามรูป
[แก่นท นามรูปปฐวา สภายตน]
[คำถามส่งเขบ]
ในนบว่ะ นามรูปปฐวา สภายตน
นามได้แก่นั้น ๓ รูปได้แก่รูปปฐวา
* มหุฎก่อให้ข้อสังเกตว่า โดยพระสูตรแสดงว่า วิญญาณเป็นปัจจัยของนาม ส่วน
โดยอุติแสดงว่า วิญญาณเป็นปัจจัยของรูป