ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค - วิตามิธิกรรมเปล กาด ค ตอนที่ 397
ระหายปรารถนาในน้ำดื่ม การทำความปรารถนานั้นเป็นอุปาทาน
ของเขา เขาอิ่มยิ้มเอาไฟไว้มันด้วยอุปาทาน เหมือนปลาดิันเอาบิด
ไหว้บุ้นด้วยความโลภในเหรีอ เมื่อวพมีอยู่ก็เลยมึอมี เหมือนเมื่อพิธีมี
อยู่หนออีกย่อมมี ชรามะย่อมมีเกิดขึ้นแล้วแน่นแท เหมือนความ
ล้มอ่อนมีแค่ในที่เกิดขึ้นแล้วเป็นแน่ เหตุนี้ภาวะนั้น บันฑิต
พิ้งทราบแม้โดยอุปาทั้งหลายดั่งกล่าวมาขณะนี้ ตามควร
[โดยต่างความลึก]
อีกข้อหนึ่ง เหตุใด คำว่่า ‘กุศลอานนท์ ก็แปลว่าสุขาม
นี้เป็นธรรลิกด้วย เค้า (ที่ปรากฎออกมา) ก็แปลว่า” ดั่งนี้ พระผู้
มีพระภาคเจ้าสละหมายเอาความที่ปฏิจจสมุปบาทนั้นเป็นธรรมลิกทั้งโดย
อรรถ (คือผล) ทั้งโดยธรรม (คือเหตุ) ทั้งโดยการแสดง ทั้งโดย
ปฏิวัติ เหตุนี้น ภาวะนั้น บันฑิตพิ้งทราบแม้โดยต่างความลึก
ดั่งความลึกนั้น ตามควร
[ลักษ์โดยผล]
ในความลึกเหล่านั้น เหตุใด อรรถคือความที่ธรรมะเกิดขึ้น
เป็นไปพร้อมเพราะปัจจัยอัจฉริ ชื่อว่าเป็นธรรมลิก เพราะอรรถคือ
ความที่ธรรมะเป็นไปพร้อม เพราะปัจจัยคือชาติดังนี้ ‘ชรามะ
ย่อมไม่มีแต่ๆบาดีถ้ามีได้ และเว้นชาติเสมือนจะมีแต่เหตุอี่ก็มาได้
และมันอ่อนเป็นไปพร้อมแต่ชาติดังด้วยประกายอย่างนี้ ดั่งนี้เป็นธรรมที่รู้
ได้จาก นัองเดียวกันนั้น อรรถคือความที่ชติเกิดขึ้นเป็นไปพร้อมเพราะ
ได้ฉะ นัองเดียวกันนั้น อรรถคือความที่ชติเกิดขึ้นเป็นไปพร้อมเพราะ
- มหุฎฐิอธิบายว่า ลงอย่างไม่ลึกเลย แต่ปรากฏเหมือนลึก เช่น แองบ้านเขา
ซึ่งมีมุ้งมาและไม่ปกคลุมอยู่เต็ม (หรืออย่างงั้นของเราที่มีมุ้งคลุมอยู่ได้) แต่
ปฏิจฉานาภรรธรรมนี้ไม่เป็นอย่างนั้น ลึกทั้งโดยสมาวะ ทั้งโดยเค้าโดยโณทนที่ปรากฏออกมา