วิทยาธรรม พระกล ค ๑ : หน้า 113/405

ประโยค - วิทยาธรรม พระกล ค ๑ หน้าที่ 112 รายละเอียดว่า ทุกเวทนาในกำเนิดมนุษย์ ทุกเวทนาในทวาเหล่านั้น ดิงส่อน้อยกว่า ทุกเวทนาในทวาเหล่านั้นจากดุมาหรชิต ทุกเวทนาในทวาเหล่านั้นละละเอียดกว่า ทุกเวทนาในทวาเหล่านั้นงามดี ละเอียดกว่า ทุกเวทนาในทวาเหล่านี้มบางรดี ละเอียดกว่า ทุกเวทนาในทวาเหล่านิมมานรดีเท็ ทิ้งทุกเวทนาในทวาเหล่านั้นประกอบ (ความ) ฉันใด แม้สุขเวทนา ก็มีสุขประกอบ (ความ) ตามควร ในภูมิทั้งป่วง ฉันนั้นเกิด อึ่ง ว่าโดยอัตถู เวทูดกอย่างมีวัตถุดูอเป็นเวทนาหายบ ที่มีวัตถุประณีตเป็นเวทนาและดิ่ ในประเภทลวะประณีต พึงเห็นดิ่กว่า เวทนาใดหยาบ เวทนา นั้นก็เลย และเวทนาใดละเอียด เวทานั้นก็ประณีต ส่วนรูปธาตุ (บทว่าโลกล) ท่านจำแนกไว้ในคำรีวิวร์งค์โดย นัยว่า "เวทนาที่เป็นอุณหภูมิแลเวทนาที่เป็นสุขและอุปลก" ดังนี้เป็นต้น สันติบาป (บทว่าโลกล) ท่านกำแนกไว้ในคำรีวิวร์งค์ โดยนัยว่า "เวทนาที่เป็นอุณหภูใกล้กับเวทนาที่เป็นอุณหภู (ด้วยกัน)" และอุพากฤตเวทนา เพราะเป็นวิสาขากัน เพราะไม่เกี่ยวกัน และ เพราะไม่สมกัน กุศลเวทนาและอุพากฤตเวทนาใกล้แต่ดุกสลเทาน .มหาติกวา วัตถุ คือ สิ่งที่เป็นอารมณ์ให้เกิดเวทนา ท่านชักตัวอย่าง เช่นเวทนา ของคนที่กินข้าวฟ่างก็สบาย เพราะข้าวฟ่างเป็นวัตถุดูอ เวทนาของคนกินข้าวสาลี กับเนื้อ ก็ละเอียด เพราะข้าวสาลีกับเนื้อเป็นวัตถุปะรณิด