วิถีธรรมรวมเปลือก ๓ ตอนที่ ๑ : หน้า 282/405

ประโยค- วิถีธรรมรวมเปลือก ๓ ตอนที่ ๑ หน้า ๒๙๑ อินทรีย์ทั้งหลายที่เป็นวิญญาณฤา ถูกเป็นอินทรีย์ผู้อื่น แห่งสัมปุทธ์นั่นทั้งหลายและแห่งกฎตรูปทั้งหลาย" ดังนี้อีกด้วย [แก่นานปัจจัย] องค์กร ๓ (คือวิตก วิจาร ปีติ เอคคตา โสมันส โมมัส) อับจนโดยเป็นคุณสมบัติเป็นต้นทั้งปวง ยกเว้นเวนาสอง คือสุขทุกข์ในทรัพญ์ญาณ ผู้อ่านหนโดยความคือเข้าไปพัง (อารมณ์และลักษณะ) ชื่อว่าอานาปัจจัย ดังนั้นว่า “องค์คุณ ทั้งหลายเป็นปัจจัยโดยเป็นอานาปัจจัยแห่งธรรมทั้งหลายสัมปุทกนาน และแห่งรูปทั้งหลายที่มีมนานนั้นเป็นสมุฏฐานด้วย” แต่อันปัญหาวาระ กล่าวไว้ว่า "ในปฐมธิษฐาน องค์ความทั้งหลายอันเป็นวิญญาณฤๅถูก เป็นปัจจัยโดยเป็นอานาปัจจัยแห่งสัมปุทกนั่นทั้งหลาย และแห่งกดุตา- รูปทั้งหลายที่มีมนานนั้นเป็นสมุฏฐานด้วย" ดังนี้อีกบ้าง [แก่มรรปัจจัย] องค์มรร ๑๐ (คือสัมมาทฤษฎี ฯลฯ สัมมาวิมุติ) อันต่างโดย เป็นคุณสมรรก คือเป็นสัมมมัคคะ เป็นต้น ผู้อานหนูโดยความคืออ่อน ออกไปจากสิ่งใดก็แล้วแต่ (คือจากผิดหรืออบ ก็แล้วแต่ตรรกะ) ชื่อว่ามรรปัจจัย ดังว่าว่า “องค์มรรทั้งหลายเป็นปัจจัยโดยเป็น ๑. อภิ. ป. ๔๐/๔๕๐ ๒. อภิ. ป. ๔๐/๔๙๓ ๓. ประชุมพิพัฒเป็น ทวนาส คลาดเคลื่อน ที่กูเป็น ทส ๔. อภิ.ว่า ถ้าเป็นคุณเป็นสัมมัตตะ ก็นำออกผิด ถ้าเป็นอุกุส คิดเป็น มิตัตตะ ก็นำออกจากชอบ