วิวัฒนาการเปล๔ก ภาค ๓ ตอนที่ ๑๐๐ : หน้า 101/405

ประโยค - วิวัฒนาการเปล๔ก ภาค ๓ ตอนที่ ๑๐๐ พิสดารอย่างนี้ ว่า "รูปปกอย่างนี้ที่เป็นอดีตนาคและปัจจุบัน เป็น ภายในหรือภายนอกก็ตาม หายหรือละเอียดก็ตาม เวลา หรือประณีตก็ตาม อยู่ในที่ใกล้ครูอยู่ในที่ใกล้ครู Group นี้เรียกว่ารุปขันธ์ เพราะรวมรูป (ที่แจงมา) นั้นเข้าด้วยกัน เวทนาทุกอย่างทั้งหมดที่ เป็นอดีตนาคและปัจจุบัน ฯๆ กลุ่มเวทนานี้ เรียกว่ามนต์ เพราะรวมรวมเวทนา (ที่แจงมา) นั้นเข้าด้วยกัน สัญญา ทุกอย่าง ทั้งที่เป็นอดีตนาคและปัจจุบัน ฯๆ กลุ่มสังขารนี้เรียกว่า สังขารทั้งหมด ที่เป็นอดีตนาคและปัจจุบัน ฯๆ กลุ่มสังขารนี้เรียกว่าวิญญานทุกอย่าง ทั้งที่เป็นอดีตนาคและปัจจุบัน เป็นภายในหรือเป็น ภายนอกก็ด้วย ฯๆ กลุ่มวิญญาณนี้ เรียกว่า วิญญาณขันธ์ เพราะรวม รวมวิญญาณ (ที่แจงมา) นั้นเข้าด้วยกัน accordingly นี้ [อรรถาธิบายูปริภาค] ในบทบทนี้กล่าวนั้น ว่า ยกฺญฺญิจ-ทุกอย่าง เป็นคำ (มีความหมายว่า) คืออมตไม่มีเหลือ - บทวรุณ-รูป เป็นคำคำสิ่งที่ ประสงค์โดยเฉพาะ ด้วยบททั้งสองดังนี้ ก็เป็นอันได้ตรงทำความ ๑.ต้นกล่าวอย่างนี้ ร ากชะวะพระอิทธรรม พระผู้มีพระภาคเจ้าไม่ได้ตรัส กระนั้น แหละ? ๒. เพราะฉะนั้น ยกฺญิ- จิแปลว่า ทุกสิ่ง ทุกอย่าง ก็ได้ ๓. บททั้งสองนี้ เราเข้าใจว่าหมายถึง ยกฺญิ-๓บทนี้ รูปบทหนึ่ง แต่มหาวิกาท่าน ว่า คำว่า ด้วยบททั้งสองนี้ หมายเอา ขัณฑิตบทหนึ่ง ศีลศัพท์บทหนึ่ง ก็พิพากษาทั้งจินดาบทบทหนึ่ง เพราะแสดงอรรถอธิบายด้วยกัน