ปฏิสนธิและอารมณ์ในโภญาณาธาตุ : หน้า 303/405

ประโยค- วิญญาณรมณ์เปล่าก ด ตอน ๑. หน้าที่ 302 แต่กำเนิด คนนาหวากแต่กำเนิด คนนบ้ากแต่กำเนิด คนนับกำเนิด และ คณะเททั้งหลายในมนุษยโลก ย่อมมีด้วยเหตุรมในโภญาณาธาตุ ที่เป็นกุศลวิถี ปฏิสนธิแห่งผู้มีบุญในพากทัพันมาววิถีดี ใน พวกมนุษย์ก็ ย่อมมีด้วยเหตุรมาวิวถีวิถี ๔ ปฏิสนธิในโลก รูปพรหม ย่อมมีด้วยเหตุรมาวิวถี ๕ ก็แปลปฏิสนธียอมมีในพระโฟด้วยจิตอะไร ดังก่าวมาว่าจะนี้ ปฏิสนธิ้นั้นแฉ่ ชื่อว่า ปฏิสนธิอันครอบครึไว้จงมานั้น (๔) ส่วนอารมณ์ของปฏิสนธิ โดยองค์ ๓ คือ อดตรามน (ด้านอารมณ์) ปัจจุบันนามน และนิวัตพาทพามน (คืออารมณ์ที่ไม่ควรกล่าวได้ว่าเป็นอดตรามน (ด้านอารมณ์) แต่) ปฏิสนธิของพวกอาสัญญ์เป็นอารมณ์น (คือไม่มีอารมณ์) และ ในอารมณ์ ๓ นั้น อารมณ์ของปฏิสนธิแห่งสัตว์ชั้นวิญญาณ-ขายตนะ และชั้นนิวัตบัญญะสัญญานะ เป็นอัตตราม็ดเชิงเดียว แห่งสัตว์ชั้นมาฐ ๑๐ เป็นอัตตราม็นบ้าง ปัจจุบันนามบ้างแห่งสัตว์ที่เหลือ เป็นนิวัตพรมบแน่ อันยัง ปฏิสนธิที่เป็นไปในอารมณ์ ๓ อยู่ณที่นี้ ก็อาจเป็นไปใน ลำดับแห่งจิตด็ ซึ่งอาจมณีเป็นอัตตรามน์บ้าง นิวัตพรมบ้างเท่านั้น เพราะธรรมความว่าจิตเป็นปัจจุบันนามนั้นมีไม่ เหตุใด ๑. สัตว์ที่เหลือได้กุญแจวณสัตว์ ๕ อุปปาวะวัลอานติญาณนะ และอัปนิจญาณตนะ ๒. มหุฎีกว่า จุดดา ไม่เป็นปัจจุบันนาม เพราะเป็นไปในอารมณ์แห่งปฏิสนธิ (ซึ่งเป็นอัตตร) นันเอง