ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค - วิวัฒนาการเปล่า ภาค ๓ ตอนที่ ๑ หน้า ๓๖๕
[คาถาสังขปัจจัยนะ]
ก็ในอุปาทานทั้งหลายนี้ ต้นเหตุเป็นปัจจัยอย่าง
เดียวแต่หุ่งปาทั้งซ้อนหน้าเพื่อน มันเป็นปัจจัย
๑ อย่างบ้าง ๒ อย่างบ้างก็แม่อุปาทาน ๓ ที่เหลือ
[ขยายความ]
ก็แลในอุปาทานทั้งหลายนี้ คือในอุปาทาน ๔ ที่แสดงมาดังนี้
ถามค้นหาเป็นปัจจัยอย่างเดียว โดยเป็นอุปนิสัยปัจจัยนั้นนั่น แห่ง
อุปาทานข้อหน้าเพื่อน คือ กามุปาทาน เพราะเกิดขึ้นในอารมณ์ทั้งหลาย
ที่ตื่นหายนดีโดยเฉพาะ แต่มั่นเป็นปัจจัย ๗ อย่าง โดยเป็นสหชาติ ปัจจัย
อัญญัฐปัจจัย นิสสปัจจัย สัมปุทปัจจัย อติปัจจัย อวิกัปปัจจัย
และเหตุปัจจัยบ้าง เป็น ๕ อย่าง กัลท้องนิสสัยปัจจัยบ้างก็มี
แห่งอุปาทาน ๓ ที่เหลือ แว่ว่าเมื่อใดมันเป็นปัจจัยโดยเป็นอุปนิสสยะ
เมื่อนั้นมันก็เป็นอาศาสถาน (คือไม่เป็นสหชาติ) ด้วย
นี่เป็นกถาอย่างพิสดารในบทว่า คุณหามจุฬา อุปาทาน
[แก่น อุปาทานปุจฉา ภีโร]
ในอุปาทานปุจฉา ภีโร
พึงทราบนิยาณโดยอรรถ (คือความแห่งคำ) ๑
โดยธรรม (คือ ความหมายของข้อธรรม) ๑ โดย
สตยะ ๑ คือ ข้อที่มีประโยชน์ที่จะกล่าวซ้ำ ๑
ชอบกล เมื่อเป็นอุปนิสยะแล้วไม่เป็นสหชาติด้วย จะเป็น ~ ได้อย่างไร