การศึกษาจิตและความรู้สึกในพระพุทธศาสนา : หน้า 34/450

ประโยค (ตอน) - ทัศสนัณฑ ปาสาธิกากาเปล กา ( - หน้า 34 อีกอย่างหนึ่ง เมื่อไม่พิจารณาด้านอยู่ในฐานะที่กำหนด ชื่อว่า หยั่งลงสู่ความกำหนดเอง ดังสวะที่ไม่พิจารณาคาถูกผูมเป็นดัง ฉะ นั้น ก็กล่าวว่า โอ้คุณโณน นี้ เป็นชื่อของกิฎิของผู้สั่งด้วยราเท่านั้น แม โดยประกัสิ่งสอง; เพราะฉนั้น พระผู้พระภาคจึงตรัสสาบจากานะ แห่งว่า โอ้คุณโณน นั้น อย่างนั้วว่า "ผู้นำหนดนักษย์ ผู้มีความเพ่ง เลิศ ผู้มีจิตปฏิพัทธ์ ชื่อว่า ผู้ก่าระครอบงำ. บรรดาทแห่งนัน กล่าวว่า สาธรโต ได้แก่ ผู้นำหนดจัด ด้วยยกสังฆาระคะ. กล่าวว่า อบปญฺญา ได้แก่ ผู้มีความเพ่งเลิ้ง ด้วยความมุ่งหมาย ในกายสังฆาระคะ. กล่าวว่า ปฏิพัทธอิฏิโต ได้แก่ ผู้มีจิตผูกพันในวัตถุนัน ด้วยอาย-สังฆาระคะนันแหละ. กล่าวว่า วิปิรตเตน มีความว่า จิตที่จะปรกติ กล่าวคือว่าง-สันติที่บริสุทธิ์เสีย เป็นไปโดยประกัสิ่งอื่น จัดว่าแปรปรวนไปผิดครูป หรือเปลี่ยนแปลงไปผิดครูป อธิบายว่า " จิตเปลี่ยนแปลงอย่างใด ชื่อว่าผิดครูป, มิตเปลี่ยนแปลงไปอย่างนั้น." ก็เพราะเหตุที่ตนั่น ไม่ล่วงเลยความประกอบพร้อมด้วยคิลาส มีรณะเป็นต้นไปได้; ฉะนั้น พระผู้พระภาคเมื่อตรัสชนะแห่งว่า วิปริณฺด นั้น โดยนัย เป็นตนว่า วิปิรณดุฏิ ตตุงฺมิปิ จิตติ แล้วจะแสดงอรรถใด ประสงค์ในสิกขาบทนี้ในที่สุด จึงตรัสว่า " ก็แต่ว่า จิตที่กำหนดแล้ว ชื่อว่าแปรปรวน ซึ่งประสงค์ในอรรถนี้."