ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค (ตอน) - ดูด้วยส่วนปากกาแปล ภาค ๑ - หน้าที่ 132
บันทึกพึงเห็นใจความอย่างนี้ว่า "คู่คอทภพ" ผู้ลาด คือ
บันทึก ย่อมไม่กล่าวแก่คำกล่าวหา เหมือนอย่างที่เธอกล่าวแก่ค่า
กล่าวหา เพราะมิฉนั้นเป็นโจทย์ (เพราะเชื่อผู้อื่น) อันวแลง
บันทึกทั้งหลาย ย่อมกล่าวแก่คำกล่าวหาด้วยกรรมที่ตนรู้อย่างนั้น
ด้วยคำว่า สตา ตยา กตา นี้ พระผู้มีพระภาคทรงแสดงว่า
อย่างไร ? ทรงแสดงว่า "เพราะว่า ใคร ๆ ไม่อาจทำบุคคลผู้นั้นให้ทำ
(ผิด) ให้เป็นผู้นำ (ผิด) หรือผู้นำ (ผิด) ให้เป็นผู้นำทำ (ผิด) ด้วย
กำลังคน หรือ ด้วยกำลังสนับสนุนของพรรคพวกได้; เพราะเหตุนี้นั่น
กรรมใดที่ตนเองทำ หรือมีได้กระทำก็ตาม ควรพูดแต่กรรมมันเท่านั้น."
ถามว่า "ก็เพราะเหตุไร ? พระผู้มีพระภาคเจ้า แม้ทรงทราบ
อยู่ แต่ไม่ตรัสว่า "เรารู้อยู่" เธอเป็นพระณิษฐา, ไทยของเธอ
ไม่มี, ก็ปฏิเสธกล่าว."
แก่ว่า "เพราะทรงมีความเห็นคุณอู้อื่น" ก็ว่า พระผู้มีพระ
ภาคเจ้า พึงตรัสทุก ๆ เรื่องที่พระองค์ทรงทรงทราบ พระองค์ถูกผู้อื่น
ซึ่งต้องปราชญ์แล้วท่าน จำต้องตรัสคำว่า "เรารู้อยู่, เธอเป็น
ปราชญ์." แต่นั้น บุคคลนั้น พึงผูกอาคาว่า "เมื่ อก่อนพระผู้ม
พระภาคนี้ ทรงทำให้พระทพพัลลลูจะบรรลุสุขได้ บัดนี้ทรงทำเราให้
เป็นผู้บริสุทธิ์ไม่ไป; ต่อไปนี้ เราจะพูอะไรแก่ใครได้ล่ะ ? ในฐานะ
ที่แม่พระศาสดายังตรึงความลำเอียงในหมู่สาวก ความเป็นพระ
สัพพัญญูของพระศาสดา จักมีแต่เท่าไหนล่ะ ? ดั่งนี้แล้ว ต้องเป็น