บทวิเคราะห์พระธรรมคำสอน : หน้า 139/450

ประโยค (ตอน) - ทุดองค์มาปสกากแปลง ภาค ๑ - หน้า 138 ข้อความ: ข้อว่า อตโญ เมตตยภูมมชก มีความว่า เมื่อพระผู้มีพระภาคตรัสว่า " พวกเธอจงให้ผ้าขาวแก่อภิญญ์เดชินีเมตตยสักเสอยู่อย่างนี้" และจงสอบสวนภูมิษเหล่านี้ " แล้วสดีฉำลูกจากสวนเข้ามาเข้าสุพระวิหาร ภิกษุเหล่านั้น เห็นนางภิกษุณีนีนี้ ถูกภิกษุณีนีนี้ให้ลอยอยู่ ด้วยคำว่า " พวกท่านจงให้ผ้าขาวแก่ภิกษุณีเดียนี้" จึงได้ประกาศความผิดของตน เพราะเป็นผู้มีความประสงค์จะช่วยนางภิกษุณีนีนี้ให้พ้นผิด เพื่อแสดงเนื้อความนี้ พระธรรมสำนักการทั้งหลายจึงกล่าวคำว่า " อตโญ เมตตยภูมมยา" เป็นอทิธิ [แก้รทธิสกขาบทวินิจฉัยสมบูรณ์ที่ ๘] สองบว่า ทุจญ โทษติ โทษ ได้แก่ เป็นผู้ถูกโทษประทุษร้ายและเป็นผู้ประทุษร้าย. จริงอยู่ เมื่อโทษเกิดขึ้นแล้ว บุคคลอ่อนเป็นผู้ชื่อว่าถูกโทษนั้นประทุษร้ายแล้ว คือ ให้ละความเป็นปรกติเสีย; เพราะฉะนั้น ท่านจึงเรียว่า ทุจญ (ขัดใจ). และผู้มีความขัดใจนั้น ย่อมประทุษร้ายผู้อื่น คือ ทำให้พินาศ; เพราะฉะนั้น ท่านจึงเรียกว่า โทษ คำว่า ทุจญ โทษติ นี้แสดงโดยความต่างแห่งอาการของบุคคลเพียงคนเดียว ด้วยเหตุนี้ ท่านจึงกล่าวว่า ทุจญ โทโลติ ทุสะโท เจา ทุโลโก จ. ในคำว่า ทุจญ โทโล นั้น ผู้ศึกษาอารคันหาลักษณะแห่งศพที. ก็เพราะว่า บุคคลผู้รั้งพร้อมด้วยความแค้นนั้นก็ฉนั้น ถึงการขบว่าร " ขัดใจ มีโทษ " ย่อมเป็นผู้ตั้งอยู่ในความเป็นผู้โกธรเป็นต้นที่ดีงาม; because-